Browar Tenczynek

Collapse
X
 
  • Czas
  • Pokaż
Clear All
new posts
  • Pankracy
    Major Piwnych Rewolucji
    🥛🥛🥛🥛🥛
    • 2007.10
    • 2807

    #1

    Browar Tenczynek

    W Tenczynku, na dużej, kilkuhektarowej i ogrodzonej działce stoją w całkiem niezłym stanie zabudowania browaru z drugiej połowy XIX wieku. Niestety jak to zwykle z ciekawostkami historycznej architektury industrialnej bywa niedługo może go spotkać nieciekawy los. Od 2011 roku właściciel właściwie go porzucił, w pomieszczeniach produkcyjnych hula wiatr, plac zaczyna zarastać zielskiem. Pewnie niedługo zacznie się w tym miejscu szaber (albo już nieśmiało się zaczął) .

    Oto garść informacji o historii browaru, które udało mi się znaleźć i jako tako sklecić:


    Browar założył w 1857 roku hrabia Adam Potocki z Krzeszowic. Była to jedna z wielu inwestycji gospodarczych przeprowadzonych w owych czasie przez tego energicznego ziemianina na terenie Wielkiego Księstwa Krakowskiego. Zakład był samowystarczalny. Płody rolne dostarczano do niego z okolicznych gospodarstw rolnych i majątków ziemskich. Poza produkcją piwa zajmowano się w nim również gorzelnictwem.
    Po Potockich browar stał się własnością Leszka Prus Wiśniowskiego. W rękach założonej przez niego spółki był chyba do czasów I wojny światowej. Na przełomie XIX i XX wieku piwo tenczyńskie stało się popularne i cenione. Sprzedawano je w Koszycach, a nawet w Wiedniu i Budapeszcie. Zdobywało nagrody na konkursach piwowarskich w różnych zakątkach Austro-Węgier (m.in. w Pilznie w 1904 roku).
    W okresie międzywojennym browar należał do Polskiego Towarzystwa Handlowego. Do II wojny światowej pozostawał w dzierżawie.
    W 1945 roku wycofujące się wojska niemieckie zniszczyły zakład. Po II wojnie światowej został odbudowany. Nie wznowiono jednak produkcji piwa. Uruchomiono w nim przetwórnię owoców i warzyw, a także wytwórnię miodów pitnych i win owocowych. Stan taki trwał do końca PRL.
    W latach 90-tych XX wieku po prywatyzacji właścicielem browaru został przedsiębiorca Tomasz Ożóg. Początek XXI wieku był podobno bardzo dobry dla zakładu i marki Tenczynek. 70 % produkcji trafiało za granicę, firma zajmowała 13 miejsce w rankingu eksporterów żywności w Polsce. Niektórzy zarzucali jednak właścicielowi, że zaniedbywał ZPOW. W 2008 roku kolejnym właścicielem został Marek Jutkiewicz związany wcześniej z firmą Hoop. Kontrolowana przez niego spółka Gardenau przeprowadziła niezbędne modernizacje i remonty w zakładzie. Ruszyły działania marketingowe mające promować produkty z Tenczynka. Trafiły one do wielu sieci sklepów ogólnopolskich.
    Na przełomie 2010 i 2011 roku ZPOW w Tenczynku znalazł się w nowych rekach. Kupiła go firma Makarony Polskie. Jak się okazało nie była ona jednak zainteresowana produkcją, a jedynie marką. W 2011 roku wstrzymano w zakładzie produkcję, maszyny wywieziono.


    I teraz pytanko. Może ktoś wie na temat tego browaru coś więcej? Może mógłby historię uzupełnić?
  • pizmak666
    Major Piwnych Rewolucji
    🍼
    • 2006.12
    • 1907

    #2
    Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Pankracy

    I teraz pytanko. Może ktoś wie na temat tego browaru coś więcej? Może mógłby historię uzupełnić?
    Ta osoba to Masumi.Czekamy na jego publikację o małopolskich browarach.
    „Wam kury szczać prowadzić, a nie politykę robić”

    "Pamiętaj, że piwo, które nawarzysz inni pić będą-nawarzone zatem winno być więcej niż dobre".

    Nie jestem certyfikowanym sędzią PSPD.

    Comment

    • slawekkazek
      Kapitan Lagerowej Marynarki
      🥛🥛🥛🥛
      • 2003.01
      • 571

      #3
      Jedna poprawka. Rok 1857 to data modernizacji już istniejącego zakładu (browar otrzymał wówczas maszynę parową i nowoczesne - jak na ówczesne czasy - urządzenia). W okresie wcześniejszym był to klasyczny browar ziemiański, zaopatrujący około 100 karczm na terenie należącym do Potockich, jak i położonych w najbliższej okolicy (m.in. Rudno, Krzeszowice, Morawica, Nowa Góra, Brzoskwinia). W latach 40-tych XIX wieku około 5% produkcji sprzedawano też do Krakowa.

      Comment

      • Pankracy
        Major Piwnych Rewolucji
        🥛🥛🥛🥛🥛
        • 2007.10
        • 2807

        #4
        Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika slawekkazek
        Jedna poprawka. Rok 1857 to data modernizacji już istniejącego zakładu (browar otrzymał wówczas maszynę parową i nowoczesne - jak na ówczesne czasy - urządzenia). W okresie wcześniejszym był to klasyczny browar ziemiański, zaopatrujący około 100 karczm na terenie należącym do Potockich, jak i położonych w najbliższej okolicy (m.in. Rudno, Krzeszowice, Morawica, Nowa Góra, Brzoskwinia). W latach 40-tych XIX wieku około 5% produkcji sprzedawano też do Krakowa.
        Dzięki.
        Podejrzewałem, że ktoś wyskoczy tu z historią sprzed 1857 roku. Ja jednak gdzieś kiedyś wyczytałem, że był co prawda browar na terenie folwarku w Tenczynku założony około 1720 roku, ale pod koniec XVIII wieku podupadł w niemocy. W połowie XIX wieku był własciwie w ruinie ponieważ włascicielom dóbr bardziej opłacało się robić okowitę. Faktycznie więc obecnie zachowany browar został założony od podstaw przez Adama Potockiego.


        Nie wpomniałem o tym wcześniej, ale też doszukałem się, że w browarze tenczyńskim był ciekawy system pozyskiwania wody. Pochodzić ona miała z pobliskiego wzgórza Buczyna, w którym wydrążono w tym celu sztolnie. Korytarze te miały podwójną funkcję. Z jednej strony dostarczały do zakładu wodę (był system wodociągów łaczący górę z browarem), a z drugiej pełniły funkcje lodówki i leżakowni.
        Ostatnia zmiana dokonana przez Pankracy; 2012-10-10, 10:47.

        Comment

        • Meles
          Szeregowy Piwny Łykacz
          • 2010.12
          • 12

          #5
          I połowa XIX w. polecam: K. Zamorski, Folwark i wieś. Gospodarka dworska i społeczność chłopska Tenczynka w latach 1705-1845, Wrocław 1987. Sporo ciekawych informacji o browarze rolniczym, organizacja, produkcja, surowce, propinacja itd.

          Comment

          • Pankracy
            Major Piwnych Rewolucji
            🥛🥛🥛🥛🥛
            • 2007.10
            • 2807

            #6
            Czytałem. Autor nie zapuszcza się jednak w drugą połowę XIX wieku, a więc praca nie porusza tematu zachowanego browaru z 1857 roku.

            Praca jednak ciekawa jeżeli kogoś interesuje historia wcześniejszego browarnictwa w Tenczynku. Można się z niej dużo dowiedzieć na przykład o tym czego i ile produkowano. Jest tam też wspomniane, że w XVII wieku istniał browar, który w czasie potopu zburzyli razem z folwarkiem Szwedzi. A kolejny zbudowany po tych wydarzeniach spłonął w 1720 roku.

            Comment

            • Eszogo1970
              Sierżant Pijalniowy Zaprawiacz
              • 2007.03
              • 136

              #7
              budynki

              Po wojnie w zabudowaniach browaru istniała wytwórnia win i dżemów o marce TENCZYNEK. Z tego co znalazłem na necie zakład przeniesiono do Stoczka Łukowskiego. http://www.tenczynek.com.pl/marka.html

              Comment

              • masumi
                D(r)u(c)h nieuchwytny
                • 2001.08
                • 289

                #8
                Dzieje browaru lub browarów w Tenczynku należy podzielić na dwa etapy. Granicą niech będzie data 1857 rok. Do tego czasu działał w Tenczynku browar Juliana Pagaczewskiego, powstały przed 1850 rokiem. Nieznana jest mi lokalizacja browaru. Wiadomo jedynie, że warzono w nim piwo angielskie, porter, marcowe czarne, marcowe białe, bawarskie i zwyczajne. Sprzedawane były w piwiarni, (czyli w punkcie sprzedaży piwa, a nie jak obecnie, w punkcie wyszynku) w Sukiennicach w cenie: porter 1 złp. za butelkę i 15 gr. za pół butelki; porter 21 gr. za butelkę, marcowe czarne 10 gr., marcowe białe 5 gr., bawarskie 8 gr. i zwyczajne beczkowe po 4 gr. za kwartę. Browar w Tenczynku był do wydzierżawienia od 1 lipca 1852 roku. Tak właściwie nie ma pewnych danych, co do tego, że Pagaczewski był dzierżawcą / właścicielem browaru w T. w latach 1850 – 52. Na fakt ten wskazuje sprzedaż portera i innych piw w piwiarni w Sukiennicach. Nie ma pewności, że porter warzono w Tenczynku. Tylko gdzie...? W 1853 roku mamy tę pewność – w listopadzie 1853 roku ukazał sie inserat informujący o sprzedaży portera z browaru J. Pagaczewskiego w Tenczynku. Jak sam pisał – był to pierwszy zakład w Galicji produkujący portera. Zamówienia składać można było w browarze lub w handlu Jana Korneckiego, w Sukiennicach, pod nr 21 i 22. Za okseft zapłacić trzeba było 65 złr. M. k. ; pół oseft 33 złr. M. k.; garniec bez baryłki 1 złr, 5 kr.; butelka 13 kr . (Okseft - dawna miara objętości cieczy, często stosowana w winiarstwie i piwowarstwie; inaczej "wielka beczka". Okseft pruski równy był 206 litrom, miara ta w innych krajach, zależnie od czasu równa bywała od około 200 do ponad 400 litrów)
                c.d.n.

                Comment

                • masumi
                  D(r)u(c)h nieuchwytny
                  • 2001.08
                  • 289

                  #9
                  I jak widać Julian Pagaczewski wydzierżawił ten browar i rozpoczął warzenie porteru. W 1854 roku pisał: Powróciwszy z Anglii miałem honor w roku zeszłym polecić się (…) z moją fabryką porteru angielskiego (…) i jakto znawcy ocenili, porter mej fabryki odpowiedział oczekiwaniom i zniweczył dotychczasowy przesąd śmieszny i zgubny, jakoby tylko w Anglii porter mógł być wyrabianym, teraz mam honor polecić się z wyrobem porteru angielskiego koszowego wybornego, w niczem w Anglii wyrabianemu równie nie ustępującemu (…).
                  W 1855 roku w Krakowie rywalizowały z piwem tenczyńskim piwa regensburgskie, monachijskie, czeskie, wiedeńskie i jenneńskie. Pagaczewski wprowadził dwuletniego [sic!] portera do sprzedaży - Extra Double Brown Stout sprzedawany był w Sukiennicach i na Piasku.
                  W 1856 roku browar tenczyński był ponownie wystawiony do dzierżawy. Dalsze losy pierwszego w Galicji browaru, w którym warzono porter nie są znane. Należy przypuszczać, że został rozebrany po 1857 roku, a Pagaczewski przeniósł produkcję piwa do Krakowa, do domu zwanego później "pod Maszyną", ale to inna historia...
                  c.d.n

                  Comment

                  • Pankracy
                    Major Piwnych Rewolucji
                    🥛🥛🥛🥛🥛
                    • 2007.10
                    • 2807

                    #10
                    Wiesz może kiedy dokładnie browar przejęła spółka Leszka Prus Wiśniowskiego?
                    A także kto był dzierżawcą browaru w okresie międzywojennym (spotkałem się z nazwiskiem Grabowski)?

                    Comment

                    • masumi
                      D(r)u(c)h nieuchwytny
                      • 2001.08
                      • 289

                      #11
                      Z tego co mi wiadomo, to Leszek Prus Wiśniowski odkupił zakłady od Radziszewskiego i spółki w 1896 roku, ale przerejestrował w 1897 roku.
                      W 1934 roku, lokalny przedsiębiorca, Feliks Grabowski, złożył ofertę na dzierżawę browaru i w wyniku tego część majątku wydzierżawiono a część odsprzedano Grabowskiemu. W 1939 roku zakończyła się dzierżawa F. Grabowskiego.

                      Comment

                      • zeko
                        D(r)u(c)h nieuchwytny
                        • 2004.07
                        • 708

                        #12
                        Przesyłam skan reklamy prasowej [Józefa Czecha Kalendarz Krakowski na rok 1901, ]
                        Attached Files

                        Comment

                        • pizmak666
                          Major Piwnych Rewolucji
                          🍼
                          • 2006.12
                          • 1907

                          #13
                          Reklama:
                          Attached Files
                          „Wam kury szczać prowadzić, a nie politykę robić”

                          "Pamiętaj, że piwo, które nawarzysz inni pić będą-nawarzone zatem winno być więcej niż dobre".

                          Nie jestem certyfikowanym sędzią PSPD.

                          Comment

                          • pizmak666
                            Major Piwnych Rewolucji
                            🍼
                            • 2006.12
                            • 1907

                            #14
                            1906 r.
                            Attached Files
                            „Wam kury szczać prowadzić, a nie politykę robić”

                            "Pamiętaj, że piwo, które nawarzysz inni pić będą-nawarzone zatem winno być więcej niż dobre".

                            Nie jestem certyfikowanym sędzią PSPD.

                            Comment

                            • Onland
                              Szeregowy Piwny Łykacz
                              • 2014.01
                              • 25

                              #15
                              Browar Tenczynek

                              Witam, jestem tutaj nowym członkiem. Wiele "rzeczy" przytaczane tutaj jest prawdą historyczną.Dodam tylko,że w browarze, był bardzo ciekawy system pozyskiwania wód zródlanych na przysłowiową "pianę". W lasach, były budowane sztolnie,studnie,studzienki gdzie zbierano wodę i która, też była połączona jakimś systemem rur do browaru.I nie mam na myśli BUCZYNY,tylko tereny lasu wokół zamku Tenczyn.Jutro postaram się wrzucić kilka zdjęć z tych miejsc.Pozdrwaiam
                              www.facebook.com/StaryBrowarTenczynek

                              historia starego browaru w Tenczynku

                              Comment

                              Related Topics

                              Collapse

                              • pebejot
                                Czechy, Rožmberk nad Vltavou, Pivovar Rožmberk
                                pebejot
                                Rožmberk nad Vltavou to przepiękna miejscowość w kraju południowoczeskim, położone nad Vltavou.
                                Ikoną miasta jest 13-wieczny zamek, wzniesiony w 1262 roku, a od 2023 roku do miasteczka powróciły tradycje piwowarskie.

                                Dawny browar istniał od 1590 roku, został założony...
                                2024-12-31, 11:40
                              • Serokomlak
                                Islandia, Hveragerði, Breiðamörk 2, Ölverk Pizza & Brewery
                                Serokomlak
                                Pierwsze geotermalne piwa warzone w Europie

                                „Bez wątpienia największym wynalazkiem ludzkości jest piwo. No, koło też jest ważne, ale nie pasuje do pizzy…”.
                                Autorem tej błyskotliwej uwagi jest Dave Barr, amerykański dziennikarz i laureat nagrody Pulitzera. Być może...
                                2024-11-03, 01:56
                              • dadek
                                Belgia, Neerijse, Beekstraat 20, Brouwerij De Kroon
                                dadek
                                Wieś Neerijse jest położona 13 km na południowy zachód od Leuven, skąd dojechać tu można autobusem nr. 70. Idąc od przystanku nie sposób ominąć kompleksu starych budynków z czerwonej cegły, tym bardziej że od razu w pierwszym można przez okno zobaczyć stare urządzenia piwowarskie,...
                                2024-10-23, 00:37
                              • dadek
                                Czechy, Domažlice, Pivovarská 10, Městský pivovar Domažlice
                                dadek
                                W połowie 2020 roku w Domažlicích ponownie zaczęto warzyć piwo. Przerwa trwała 24 lata gdy w 1996 zamknięto stary, ale wcale niemały (około 150 tyś. hl rocznie) miejscowy browar. Choć po 6 latach przejęło go miasto, nie było pomysłu na jego wykorzystanie i niestety w 2004 roku zrównano...
                                2023-05-18, 04:23
                              • heckler
                                Czechy, Česká Lípa, Hálkova 1691, Pivovar Lípák
                                heckler
                                Historia českolipského piva sięga 14 wieku, natomiast obecną piwna historię miasteczka od 2023 roku zaczął wytyczać lokalny domowy piwowar Pavel Konvalina. Oczywiście początki to piwowarstwo domowe, następnie browar kontraktowy (browar Kunratice ), a od dwóch lat własny browar....
                                2025-01-31, 11:11
                              • Loading...
                              • Koniec listy.
                              Przetwarzanie...