Browary w Polsce pod zarządem władz rosyjskich w latach 1939 – 1956.

[Jerzy1960]

Szczecinek (województwo zachodniopomorskie)

Browar: Bergbrauerei Hermann Riemer Neustettin.
Okres: 27.02.1945 (zajęcie miasta przez Armię Czerwoną) – ?.09.1945 (przekazanie browaru administracji polskiej).
Browar przekazano administracji polskiej pod warunkiem dalszej produkcji na potrzeby Armii Czerwonej.
„Wojska radzieckie w inny jeszcze sposób niż wywóz mienia zubożały tereny ziem północnych i zachodnich Rzeczypospolitej. Dla swoich potrzeb eksploatowały mianowicie liczne przedsiębiorstwa przemysłowe, przede wszystkim aprowizacyjne.14 września 1945 r. zawarta została umowa między kwatermistrzem PGW (Północna Grupa Wojsk – mój przypis) gen. lejt. F. Łagunowem a wiceministrem przemysłu inż. Henrykiem Różańskim, która regulowała ważne kwestie gospodarcze. Zgodnie z nią strona polska miała oddać do dyspozycji Legnicy w bezpłatną dzierżawę (na określony czas) niektóre zakłady, głównie branży spożywczej i tekstylnej. Na Pomorzu Zachodnim w wykazie znalazło się dziewiętnaście zakładów, w tym: pięć mleczarni, tyleż samo elewatorów zbożowych, dwa składy nafty (Koszalin i Szczecinek), fabryki spożywcze: konserw owocowych i soków, a także lemoniady w Szczecinku, wódek i likierów w Jastrowie, dwie gorzelnie w powiatach szczecineckim i gryfickim, wytwórnia wędlin w Koszalinie, szwalnia w Gryficach. Za zgodą obu stron dopuszczalna była korekta liczby przekazanych zakładów - musiała być ona poważna, gdyż dysponujemy z tego okresu innym wykazem, w którym przejęciu przez PGW miało podlegać trzydzieści jeden przedsiębiorstw przemysłowych: elewatorów - osiem, mleczarni - siedem, po trzy fabryki suszenia kartofli i gospodarstwa rybne (Darłowo, Kołobrzeg, Słupsk), po dwie fabryki konserw (Darłowo, Barcino), warsztaty i młyny, po jednym zakładzie rybnym i chłodni (Darłowo) oraz fabryce obuwia i garbarni znajdujących się w Szczecinku. Osobną grupę stanowiły w umowie wrześniowej zakłady przemysłowe pozostające w rękach polskich, które jednak przerabiały według ustalonych, niskich cen surowce dostarczane przez Rosjan. Czternaście z nich, zlokalizowanych w okręgu zachodniopomorskim, to młyny (sześć), po dwie garbarnie (Czaplinek i Trzebiatów), fabryki sukna (Jastrowie, Okonek) oraz szwalnie (Jastrowie, Okonek), fabryka obuwia (Czaplinek) i browar (Szczecinek)”. R. Techman STACJONOWANIE WOJSK RADZIECKICH NA POMORZU ZACHODNIM W LATACH 1945-1956.

[Cooper]

Sorry Jerzy jeśli w zamyśle miał to być taki autorski wątek tzn z jedynie Twoimi postami a ja go przerwałem właśnie, ale w przypadku pierwszego opisanego browaru (pozostałych nie przeczytałem) tzn Boguszowa jest bardzo duży rozdzwięk, sprzeczność.
Wg cytowanego Kaczmarka (czytałem tą książkę i wg mnie jej opisy historyczne nie stoją na zbyt wysokim poziomie nazwijmy to tak) browar po wojnie na kilka lat przejeła Armia Czerwona natomiast wg cytowanego Krzysia browar po wojnie tylko na kilka miesięcy był w łapach Sowietów by zaraz zostać przekazany Polakom i otrzymać nazwę Boża Góra. Wersję Krzysia potwierdzają m.in innymi znane śladowo etykiety oraz (chyba) podstawka z taką dokładnie nazwą.
Pytanie więc jak to było z tym Boguszowem po wojnie.

[Krzysiu]

Ja rozumiem to tak, że Jerzy zamieszcza znane mu informacje, nie rozstrzygając o ich prawdziwości. Samokrytycznie przyznam, że znaczna część publikowanych przez mnie informacji nie ma waloru naukowego ze względu na brak stosownego aparatu - sporo wiedzy pochodzi z nieudokumentowanych prawidłowo rozmów z różnymi ludźmi, mniej lub bardziej wiarygodnymi. W części opisanych przypadków korzystałem z archiwaliów Urzędu Likwidacyjnego, który był odpowiedzialny za przejmowanie mienia poniemieckiego, a w tych archiwaliach znajdują się bilanse otwarcia wraz z opisami - i to są informacje pewne w 100% i dokładnie datowane. Tak jest w przypadku Boguszowa, Strzegomia, Stoszowic, Świebodzic i Gryfowa.

W przypadku Legnicy browar złożono do kupy z dwóch przedwojennych browarów: LAB i Braucommune, rozbierając ten drugi.

[Jerzy1960]

Znalazłem na fb skan rosyjskiego dokumentu z którego wynika ze w 1945 roku Rosjanie wywieźli wyposażenie browaru w Opolu dla browaru w Stalingradzie a browaru w Zabrzu dla browaru w "Nowa Bawaria" w Charkowie.

[Piwowar]

Z opowiadań córki ostatniego niemieckiego piwowara w Kłodzku wynika, że tamtejszy browar również był zarządzany przez armię radziecką.

[Stolp]

w Połczynie było tak samo

[slawekkazek]

Tak po prawdzie to niemal każdy browar na obecnych ziemiach polskich był krócej lub dłużej w zarządzie Armii Radzieckiej. Po zajęciu jakieś terenu zakłady przemysłowe były obsadzane przez intendenturę radziecką i - w zależności od potrzeb - korzystano ze znajdujących się w nim zapasów lub nawet podejmowano produkcję. Zwykle dość szybko (miesiąc - dwa) przekazywano browar lokalnym władzom lub właścicielom. Oczywiście nieco inaczej wyglądało to na rdzennych ziemiach polskich, inaczej na niemieckich. Niektóre zakłady pozostały w rękach Armii Czerwonej dłużej. Przedostatnim zdanym był browar w Świebodzicach, a ostatni w Legnicy. Jak rozumiem, najbardziej interesują forumowiczów te, które pod zarządem radzieckim prowadziły produkcję. Ich lista jest dość długa. Z browarem w Połczynie wiąże się historia o kryminalnym charakterze - urządzono w nim nielegalnie destylarnię wódki i produkcję... wędlin. Szło to po części na zaopatrzenie dowództwa w Legnicy, po części trafiało na czarny rynek. Wykrycie tego procederu przyspieszyło proces przekazania browaru w ręce polskie. Zdaje się, że ten w Legnicy można było lepiej kontrolować...