Tekst pochodzący z miesięcznika Świat Kolei 1/95 autorstwa Krzysztofa Zintela. Jest to krótki fragment artykułu "Uruchomienie w 1927r. przewozu towarów spożywczych w wagonach-lodowniach PKP", opisującego różne tego typu wagony oraz stacjonarne lodownie i zasady ich działania.
Wagony do przewozu piwa typu Spz
Innym typem wagonu-lodowni, budowanym w wytwórniach krajowych dla firm prywatnych, były wagony do przewozu piwa. Ładunek piwa w beczkach lub w butelkach ochładzano w lecie lodem, a w zimie podgrzewano parą z lokomotywy lub wodą albo też powietrzem, które ogrzewano węglowym lub koksowym piecem umieszczonym w przedziale dla konwojenta. Fabryka w Sanoku budowała takie wagony już od 1904 r. W 1928 r. w HCP zbudowano takie wagony serii Spz dla firm Zjednoczone Browary Warszawskie pod firmą Haberbusch & Schiele —Spółka Akcyjna i Browar Skierniewice (tablica 2, rys. 3). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie, izolowane tak jak wagony-lodownie PKP typu EI, a w pudle mieścił się przedział dla konwojenta z drzwiami wejściowy-mi w jednej ze ścian bocznych i w ścianie działowej, a z oknem w drugiej ścianie bocznej.
Opis wagonu EI:
Na letni sezon przewozów 1927 r. otrzymały PKP 120 nowych wagonów -lodowni, z których 80 zbudowała fabryka wagonów w Sanoku firmy Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów L. Zieleniewski w Krakowie, Lwowie i Sanoku — Spółka Akcyjna (dalej w skrócie: HCP). Były to wagony typu EI, na PKP serii Slmz (tablica 1, rys. 1). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie z walcowanych kształtowników, podwójne ściany o grubości 200 mm, podwójną podłogę i dach o grubości 134 mm. Przestrzeń pomiędzy podwójnymi ścianami, podłogą i dachem izolowana była płytami korkowymi i płytami ze sprasowanych trocin. Na dachu umocowany był na drewnianych wspornikach dodatkowy dach w niewielkim odstępie od dachu właściwego. Cyrkulacja powietrza w przestrzeni między dachami osłabiała działanie promieni słonecznych. Podłoga przestrzeni ładunkowej wyłożona była stalową blachą ocynkowaną i chroniona przed uszkodzeniem kratą z drewnianych listew. Dwa zbiorniki lodu ustawione były przy ścianach czołowych pudła na nogach, z odstępem od podłogi, ścian bocznych, czołowych i dachu dla swobodnej cyrkulacji powietrza. (...) Przestrzeń ładunkowa przewietrzana była przez otwierane z zewnątrz wywietrzniki w dachu. Dwuskrzydłowe szczelne drzwi w ścianach bocznych pudła były także podwójne i izolowane jak ściany boczne. Rozdrobniony lód ładowano przez klapy w dachu nad zbiornikami lodu, a lód zasypywano solą kuchenną.
W załączeniu tabela charakterystyki wagonów
Wagony do przewozu piwa typu Spz
Innym typem wagonu-lodowni, budowanym w wytwórniach krajowych dla firm prywatnych, były wagony do przewozu piwa. Ładunek piwa w beczkach lub w butelkach ochładzano w lecie lodem, a w zimie podgrzewano parą z lokomotywy lub wodą albo też powietrzem, które ogrzewano węglowym lub koksowym piecem umieszczonym w przedziale dla konwojenta. Fabryka w Sanoku budowała takie wagony już od 1904 r. W 1928 r. w HCP zbudowano takie wagony serii Spz dla firm Zjednoczone Browary Warszawskie pod firmą Haberbusch & Schiele —Spółka Akcyjna i Browar Skierniewice (tablica 2, rys. 3). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie, izolowane tak jak wagony-lodownie PKP typu EI, a w pudle mieścił się przedział dla konwojenta z drzwiami wejściowy-mi w jednej ze ścian bocznych i w ścianie działowej, a z oknem w drugiej ścianie bocznej.
Opis wagonu EI:
Na letni sezon przewozów 1927 r. otrzymały PKP 120 nowych wagonów -lodowni, z których 80 zbudowała fabryka wagonów w Sanoku firmy Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów L. Zieleniewski w Krakowie, Lwowie i Sanoku — Spółka Akcyjna (dalej w skrócie: HCP). Były to wagony typu EI, na PKP serii Slmz (tablica 1, rys. 1). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie z walcowanych kształtowników, podwójne ściany o grubości 200 mm, podwójną podłogę i dach o grubości 134 mm. Przestrzeń pomiędzy podwójnymi ścianami, podłogą i dachem izolowana była płytami korkowymi i płytami ze sprasowanych trocin. Na dachu umocowany był na drewnianych wspornikach dodatkowy dach w niewielkim odstępie od dachu właściwego. Cyrkulacja powietrza w przestrzeni między dachami osłabiała działanie promieni słonecznych. Podłoga przestrzeni ładunkowej wyłożona była stalową blachą ocynkowaną i chroniona przed uszkodzeniem kratą z drewnianych listew. Dwa zbiorniki lodu ustawione były przy ścianach czołowych pudła na nogach, z odstępem od podłogi, ścian bocznych, czołowych i dachu dla swobodnej cyrkulacji powietrza. (...) Przestrzeń ładunkowa przewietrzana była przez otwierane z zewnątrz wywietrzniki w dachu. Dwuskrzydłowe szczelne drzwi w ścianach bocznych pudła były także podwójne i izolowane jak ściany boczne. Rozdrobniony lód ładowano przez klapy w dachu nad zbiornikami lodu, a lód zasypywano solą kuchenną.
W załączeniu tabela charakterystyki wagonów
Comment