Przedwojenne wagony do przewozu piwa Haberbusch & Schiele i Browar Skierniewice.

Collapse
X
 
  • Filtruj
  • Czas
  • Pokaż
Clear All
new posts
  • slavoy
    Pułkownik Chmielowy Ekspert
    🥛🥛🥛
    • 2001.10
    • 5055

    Przedwojenne wagony do przewozu piwa Haberbusch & Schiele i Browar Skierniewice.

    Tekst pochodzący z miesięcznika Świat Kolei 1/95 autorstwa Krzysztofa Zintela. Jest to krótki fragment artykułu "Uruchomienie w 1927r. przewozu towarów spożywczych w wagonach-lodowniach PKP", opisującego różne tego typu wagony oraz stacjonarne lodownie i zasady ich działania.

    Wagony do przewozu piwa typu Spz
    Innym typem wagonu-lodowni, budowanym w wytwórniach krajowych dla firm prywatnych, były wagony do przewozu piwa. Ładunek piwa w beczkach lub w butelkach ochładzano w lecie lodem, a w zimie podgrzewano parą z lokomotywy lub wodą albo też powietrzem, które ogrzewano węglowym lub koksowym piecem umieszczonym w przedziale dla konwojenta. Fabryka w Sanoku budowała takie wagony już od 1904 r. W 1928 r. w HCP zbudowano takie wagony serii Spz dla firm Zjednoczone Browary Warszawskie pod firmą Haberbusch & Schiele —Spółka Akcyjna i Browar Skierniewice (tablica 2, rys. 3). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie, izolowane tak jak wagony-lodownie PKP typu EI, a w pudle mieścił się przedział dla konwojenta z drzwiami wejściowy-mi w jednej ze ścian bocznych i w ścianie działowej, a z oknem w drugiej ścianie bocznej.

    Opis wagonu EI:
    Na letni sezon przewozów 1927 r. otrzymały PKP 120 nowych wagonów -lodowni, z których 80 zbudowała fabryka wagonów w Sanoku firmy Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów L. Zieleniewski w Krakowie, Lwowie i Sanoku — Spółka Akcyjna (dalej w skrócie: HCP). Były to wagony typu EI, na PKP serii Slmz (tablica 1, rys. 1). Wagony miały drewniane pudło o stalowym szkielecie z walcowanych kształtowników, podwójne ściany o grubości 200 mm, podwójną podłogę i dach o grubości 134 mm. Przestrzeń pomiędzy podwójnymi ścianami, podłogą i dachem izolowana była płytami korkowymi i płytami ze sprasowanych trocin. Na dachu umocowany był na drewnianych wspornikach dodatkowy dach w niewielkim odstępie od dachu właściwego. Cyrkulacja powietrza w przestrzeni między dachami osłabiała działanie promieni słonecznych. Podłoga przestrzeni ładunkowej wyłożona była stalową blachą ocynkowaną i chroniona przed uszkodzeniem kratą z drewnianych listew. Dwa zbiorniki lodu ustawione były przy ścianach czołowych pudła na nogach, z odstępem od podłogi, ścian bocznych, czołowych i dachu dla swobodnej cyrkulacji powietrza. (...) Przestrzeń ładunkowa przewietrzana była przez otwierane z zewnątrz wywietrzniki w dachu. Dwuskrzydłowe szczelne drzwi w ścianach bocznych pudła były także podwójne i izolowane jak ściany boczne. Rozdrobniony lód ładowano przez klapy w dachu nad zbiornikami lodu, a lód zasypywano solą kuchenną.

    W załączeniu tabela charakterystyki wagonów
    Attached Files
    Dick Laurent is dead.
  • slavoy
    Pułkownik Chmielowy Ekspert
    🥛🥛🥛
    • 2001.10
    • 5055

    #2
    Rycina wagonu w galerii browar.biz:
    Dick Laurent is dead.

    Comment

    • Cooper
      Pułkownik Chmielowy Ekspert
      🍼🍼
      • 2002.11
      • 6056

      #3
      Super post Slavoy.
      Tutaj zdjęcie wagonu Haberbuscha, w wersji bez wspomnianej budki hamulcowej a więc prawdopodobnie identycznego jaki zamówił browar Strakacza.
      Mam nadzieje że rekonstruktorzy wagonu skierniewickiego z parowozowni w Skierniewicach znają dobrze ten artykuł i skorzystali z danych opisowych.
      Piętnastego czerwca roku dwa tysiące czwartego zbóje z bandy Heńka zamkły "Królewskiego" !!!
      1944 - brunatni niszczą Browar Haberbuscha. W 60. rocznicę zieloni niszczą Browar Warszawski.

      Zbiór etykiet z Tanzanii, zbiór polskich bloczków kelnerskich sprzed 1945 roku i et z motywem borsuka na Facebooku

      Comment

      • danio_145
        D(r)u(c)h nieuchwytny
        • 2005.02
        • 723

        #4
        Jeśli ktoś wybierałby się w Beskidy, to w Chabówce, ulokowane jest muzeum kolei. A w nim oprócz wielu zabytkowych lokomotyw, między innymi wagon do przewożenia piwa browaru Haberbusch.

        Comment

        • Cooper
          Pułkownik Chmielowy Ekspert
          🍼🍼
          • 2002.11
          • 6056

          #5
          Wszystko fajnie tylko przecież o tym każdy wie od tysiącleci, wspomniał o tym po raz milionowy Sławojek w podpisie pod podlinkowanym zdjęciem, zdjęcie owego wagonu jest w naszej galerii od wielu dekad a każde dziecko w przedszkolu wie że to fejk i podróba zrobiona na potrzeby filmu a nie orginalny wagon Haberbuscha
          Piętnastego czerwca roku dwa tysiące czwartego zbóje z bandy Heńka zamkły "Królewskiego" !!!
          1944 - brunatni niszczą Browar Haberbuscha. W 60. rocznicę zieloni niszczą Browar Warszawski.

          Zbiór etykiet z Tanzanii, zbiór polskich bloczków kelnerskich sprzed 1945 roku i et z motywem borsuka na Facebooku

          Comment

          • Ls40
            Szeregowy Piwny Łykacz
            • 2014.03
            • 24

            #6
            Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Cooper Wyświetlenie odpowiedzi

            Mam nadzieje że rekonstruktorzy wagonu skierniewickiego z parowozowni w Skierniewicach znają dobrze ten artykuł i skorzystali z danych opisowych.
            Teraz dopiero zauważyłem ;-). My poszukujemy dokumentacji czeskiej bardziej. Chociaż zamierzamy też pościągać co się da z Archiwum Państwowego w Sanoku.
            Pozdrawiam
            Ariel
            Odbudowujemy wagon do przewozu piwa!
            http://www.psmk.org.pl/category/piwiarka/

            Comment

            • twilk
              Szeregowy Piwny Łykacz
              • 2015.04
              • 3

              #7
              Wagon EI (taki jak w Chabówce) był dłuższy od piwiarki ale chyba zbliżony konstrukcyjnie (tak na pierwszy rzut oka skrócony). Poniżej fotka takiego jak również innej konstrukcji wagonu ale też produkcji HCP.
              Dwa pierwsze zdjęcia pochodzą ze strony Archiwum Techniki . Trzecie zdjęcie to wagon produkcji Zieleniewskiego, chyba zbliżony do tego co mają w Skierniewicach tylko z budką. Zastanawiam się, czy to jest pierwowzór modeli firmy Heris. Ostatni załącznik pochodzi ze strony poświęconej historii Autosanal
              Attached Files

              Comment

              • Ls40
                Szeregowy Piwny Łykacz
                • 2014.03
                • 24

                #8
                Wszystkie powyższe zdjęcia mi są znane ;-). Istotnie nasz skierniewicki wagon jest zbliżony konstrukcyjnie do tych browarów Lwowskich, tylko fabrycznie pozbawiony układu hamulcowego. Co ciekawe HCP wyprodukował tylko cztery wagony dla Haberbuscha i jeden dla skierniewickiego browaru Strakcza. Prawdopodobnie znacznie więcej wagonów zrobiono w Sanoku (w tym dla Haberbuscha), ale to wymaga ode mnie wyjazdu do tamtejszego archiwum pewnie na 2-3 dni.
                Pozdrawiam
                Ariel
                Odbudowujemy wagon do przewozu piwa!
                http://www.psmk.org.pl/category/piwiarka/

                Comment

                • twilk
                  Szeregowy Piwny Łykacz
                  • 2015.04
                  • 3

                  #9
                  Panie Arielu,
                  na swojej stronie macie rysunek piwiarki z budką dolną. Czy jest gdzieś dostępny taki rysunek w czytelniejszej formie?
                  Tomek

                  Comment

                  • Ls40
                    Szeregowy Piwny Łykacz
                    • 2014.03
                    • 24

                    #10
                    Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika twilk Wyświetlenie odpowiedzi
                    Panie Arielu,
                    na swojej stronie macie rysunek piwiarki z budką dolną. Czy jest gdzieś dostępny taki rysunek w czytelniejszej formie?
                    Tomek
                    Nie wiem, który z nas jest starszy, ale netykieta nie wymaga panowania sobie, a co do ad rem. Mam blatty 1:10 w postaci elektronicznej:
                    - piwiarki z budką Ringhofferovy zavody (czarno-biały, z rysunku na niebieskim tle);
                    - piwiarki Zieleniewskiego z 1927 (niebieski i negatyw z tego czarno-biały);
                    - wagonu do przewozy tłuszczów jadalnych znanego ze strony autoasan.cba.pl

                    Zasadniczo powoli gromadzę materiały do książki bądź broszury na temat tego typu wagonów. No i oczywiście rysunki przydatne do remontu naszego wagonu.
                    Pozdrawiam
                    Ariel
                    Odbudowujemy wagon do przewozu piwa!
                    http://www.psmk.org.pl/category/piwiarka/

                    Comment

                    • Cooper
                      Pułkownik Chmielowy Ekspert
                      🍼🍼
                      • 2002.11
                      • 6056

                      #11
                      Ciekawe nieznane mi do tej pory 2 kolejne malowania wagonów Haberbuscha, Twilk.
                      Łącznie chyba już znam z minimum 3-4 różne typy malowań wagonów dla tej firmy. Współczesnego Disneylandu z Chabówki oczywiście nie wliczam.
                      Piszę "chyba" bo część zdjęć mam na starym komputerze i nie zebrałem i zliczyłem ich w jednym folderze jeszcze.
                      Piętnastego czerwca roku dwa tysiące czwartego zbóje z bandy Heńka zamkły "Królewskiego" !!!
                      1944 - brunatni niszczą Browar Haberbuscha. W 60. rocznicę zieloni niszczą Browar Warszawski.

                      Zbiór etykiet z Tanzanii, zbiór polskich bloczków kelnerskich sprzed 1945 roku i et z motywem borsuka na Facebooku

                      Comment

                      • twilk
                        Szeregowy Piwny Łykacz
                        • 2015.04
                        • 3

                        #12
                        Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Ls40 Wyświetlenie odpowiedzi
                        Nie wiem, który z nas jest starszy, ale netykieta nie wymaga panowania sobie, a co do ad rem. Mam blatty 1:10 w postaci elektronicznej:
                        - piwiarki z budką Ringhofferovy zavody (czarno-biały, z rysunku na niebieskim tle);
                        - piwiarki Zieleniewskiego z 1927 (niebieski i negatyw z tego czarno-biały);
                        - wagonu do przewozy tłuszczów jadalnych znanego ze strony autoasan.cba.pl

                        Zasadniczo powoli gromadzę materiały do książki bądź broszury na temat tego typu wagonów. No i oczywiście rysunki przydatne do remontu naszego wagonu.
                        Fajnie by było gdyby udało się wydać taką książeczkę a jeszcze fajniej jakby były w niej zawarte rysunki i zdjęcia pomocne w budowie modeli.
                        Mam jeszcze pytanie odnośnie wagonu w Chabówce. Na ile to malowanie jest prawidłowe jeśli chodzi o kolorystykę i poprawność oznaczeń? Wiem już (do niedawna się tylko domyślałem), że wagon ten nie jest w rzeczywistości piwiarką a chłodnią, jednak mimo to zastanawiam się nad oznaczeniami.
                        Pozdrawiam

                        PS.
                        Można popytać o źródło pochodzenia tych blattów? Rzeszów? Interesuje mnie to ze względu na zainteresowania (modelarstwo - II epoka).

                        Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika Cooper Wyświetlenie odpowiedzi
                        Ciekawe nieznane mi do tej pory 2 kolejne malowania wagonów Haberbuscha, Twilk.
                        Łącznie chyba już znam z minimum 3-4 różne typy malowań wagonów dla tej firmy. Współczesnego Disneylandu z Chabówki oczywiście nie wliczam.
                        Piszę "chyba" bo część zdjęć mam na starym komputerze i nie zebrałem i zliczyłem ich w jednym folderze jeszcze.
                        Nie tylko 3-4 różne typy malowań ale 3-4 różne typy wagonów.
                        Co do Disneylandu, to jak pisałem wyżej sam wagon reprezentuje typ E-I chłodni do mięsa a nie do przewozu piwa ale same oznaczenia wydają się zgodne - tak się nad tym zastanawiam.
                        A można zapytać czy dużo masz tych zdjęć? Czy to są zdjęcia różnych browarów czy tylko Haberbuscha?

                        Comment

                        • Ls40
                          Szeregowy Piwny Łykacz
                          • 2014.03
                          • 24

                          #13
                          Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika twilk Wyświetlenie odpowiedzi
                          Fa
                          Co do Disneylandu, to jak pisałem wyżej sam wagon reprezentuje typ E-I chłodni do mięsa a nie do przewozu piwa ale same oznaczenia wydają się zgodne - tak się nad tym zastanawiam.
                          Na mój gust zachowany został numer wagony do przewozu mięsa. Wszystkie znane mi wagony do przewozu piwa miały numery zaczynające się na 530. Z drugiej strony w monografii browarów w łódzkiem można przeczytać o dzierżawie chłodni od PKP. Skoro piwiarki były zwykle prywatne, to może wykorzystywano do tego wagony do przewozu mięsa???
                          Pozdrawiam
                          Ariel
                          Odbudowujemy wagon do przewozu piwa!
                          http://www.psmk.org.pl/category/piwiarka/

                          Comment

                          • Cooper
                            Pułkownik Chmielowy Ekspert
                            🍼🍼
                            • 2002.11
                            • 6056

                            #14
                            Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika twilk Wyświetlenie odpowiedzi
                            Trzecie zdjęcie to wagon produkcji Zieleniewskiego, chyba zbliżony do tego co mają w Skierniewicach tylko z budką. Zastanawiam się, czy to jest pierwowzór modeli firmy Heris. [/URL]
                            Haberbusch miał też identyczne wagony tego typu jak browar lwowski tzn z budką. Zamówił takich minimum 3 sztuki. Mam ich orginalne zdjęcie na papierze. Niestety w chwili obecnej nie mam możliwości jego zeskanowania. Jeśli jest to potrzebne do badań i dokumentacji to wydaje mi się że jeden z wagonów ma numer boczny 530 195.
                            Piętnastego czerwca roku dwa tysiące czwartego zbóje z bandy Heńka zamkły "Królewskiego" !!!
                            1944 - brunatni niszczą Browar Haberbuscha. W 60. rocznicę zieloni niszczą Browar Warszawski.

                            Zbiór etykiet z Tanzanii, zbiór polskich bloczków kelnerskich sprzed 1945 roku i et z motywem borsuka na Facebooku

                            Comment

                            • Cooper
                              Pułkownik Chmielowy Ekspert
                              🍼🍼
                              • 2002.11
                              • 6056

                              #15
                              Pierwotnie zamieszczone przez Użytkownika twilk Wyświetlenie odpowiedzi
                              .
                              A można zapytać czy dużo masz tych zdjęć? Czy to są zdjęcia różnych browarów czy tylko Haberbuscha?
                              Z niepublikowanych (chyba) nigdzie mam tylko to o którym wspomniałem powyżej. Reszta to pliki tych które są tutaj i ogólnie w sieci. Jeśli będę miał zeskanowaną fotkę to chętnię udostępnie.
                              Zdjęć wagonów z innych browarów niestety nie mam. Skupiam się jedynie na moim regionie.

                              Reasumując. Były minimum 4 różne wagony we flocie taboru Haberbuscha. 3 bez budki oraz 1 z budką. 3 bez budki różniły się detalami technicznymi oraz drobnymi różnicami w malowaniu. Opis tych detali pozostawię już fachowcom kolejnictwa.
                              Piętnastego czerwca roku dwa tysiące czwartego zbóje z bandy Heńka zamkły "Królewskiego" !!!
                              1944 - brunatni niszczą Browar Haberbuscha. W 60. rocznicę zieloni niszczą Browar Warszawski.

                              Zbiór etykiet z Tanzanii, zbiór polskich bloczków kelnerskich sprzed 1945 roku i et z motywem borsuka na Facebooku

                              Comment

                              Przetwarzanie...
                              X