Przedwojenne fabryki kapsli.

[pizmak666]

Kapslarzy może już setki, ale historyczne zacięcie chyba (?) żadne.

1)Śląska Fabryka Wyrobów Metalowych "MEWA" Bielsko, ul.Strzelnicza 35

Dostarczają do (1924 r.):
-Żywca
-Okocimia
-Cieszyna
-Lwowa (LTAB)
-Warszawy H&S
-Tychów (Książęcy i Obywatelski)
-Tenczynka

[Cooper]

Moim subiektywnym zdaniem praktycznie 100 procent polskich kolekcjonerów kapsli skupia się na wyłapywaniu aktualnych wzorów kapsli w obiegu oraz wychwytywaniu kapsli starych od innych kolekcjonerów poprzez giełdy, osobiste spotkania czy korespondencję.
Może kilka osób od czasu do czasu szuka na prawdę starych (mam na myśli wzory sprzed 1945 roku i powiedzmy tak do lat późnego PRL) kapsli w terenie. Trochę to rozumiem bo o wiele częściej trafiają się inne birofilia typu etykiety, butelki, czasami podstawki czy zamknięcia typu korki lub zrywki. To może zniechęcać.

A już merytoryczniej w temacie :

2) Polski Przemysł Korkowy SA
ul. Solec 59, Warszawa

oprócz tytułowych korków oraz metalowych zrywek typu Alka z pewnością produkowano piwne kapsle dla warszawskiego Haberbuscha i Schiele, skierniewickiego browaru W. Strakacza, Okocimia , Lwowskiego Towarzystwa Akcyjnego Browarów oraz browarów Gustawa Keilicha.

[Cooper]

Aha, PPK SA produkował kapsle nie tylko dla największych ówczesnych browarów.
Z pewnością kapsle, nazwane wtedy dokładnie zamknięciami koronowymi, (i to zarówno litograficzne czyli z nadrukiem oraz tłoczone) zamówił niewielki browar H. Świeżyńskiego w Trojanowie pod Warszawą.
Jest dokładne potwierdzenie zamówienia na papierze firmowym PPK SA.

[Cooper]

Wspomniane dokumenty firmowe PPK SA.

[Buhu]

Śląska Fabryka Wyrobów Metalowych "MEWA" reklamowała się w ogóle jako pierwsza fabryka produkująca kapsle w Polsce.

Źródło: 1926- 1927 Poland and Danzig Business Directory Trade, Industry, Handicraft, and Agriculture

[Buhu]

W ,,Polish Public Companies, Industry, and Trade " z 1938 roku znajdziemy trochę informacji na temat firmy PPK.

[Cooper]

Cały czas zastanawiam się nad istnieniem w ogóle kapsli dla wspomnianych browarów w Żywcu i Tychach.
Z pozostałych największych browarów II RP tzn Haberbuscha, Okocimia i LTAB są znane kapsle. Nie mówię już o zachowanych do dziś ale nawet o jakichkolwiek wizerunkach na np reklamach kapslach z browaru żywieckiego czy tyskiego. Tymbardziej że są znane i to w stosunkowo sporej ilości zamknięcia typu zrywki, korki czy blaszane owijki. Śladów czy wizerunków kapsli nie spotkałem nigdzie.
Być może zostały zamówione. Założone na butelki w bardzo niedużych ilościach ale nie przyjeły się i powrócono do klasycznych w tamtym czasie zamknięć typu zrywki i korki.
O wspomnianym browarze cieszyńskim nie piszę gdyż był browarem średniej wielkości i prawdopodobieństwo zachowania się jego kapsli jest mniejsze.

[Buhu]

Powyższa publikacja zawiera również kilka danych na temat firmy ,, Mewa" z Bielska.

[Buhu]

W spisach dla Warszawy znalazłem następujące fabryki kapsli działające w okresie 20-lecia międzywojennego

,,Cynfoment” – fabryka kapsli staniolowych do butelek – ul. Chłodna 12
Hekselman. J – fabryka korków i kapsli metalowych – ul. Pawia 30
,, Metalokapsel” - ul. Leszno 90
,, Fabryka Kapsli Metalowych” - ul. Leszno 90
,, Zatwór „ - fabryka kapsli i zatworów do butelek i słoików – ul. Dzielna 43

[Buhu]

W Krakowie


Fabryka korków Berla - ul. Dietla 41. W swojej ofercie posiadała też kapsle do flaszek.
Fabryka korków Mülszteina - ul. Grodzka 60. Prowadziła również skład kapsli metalowych do flaszek.
Fabryka korków Reiacha - ul. Grodzka 71. Prowadziła również skład kapsli stanjolowych.

[Buhu]

Jarosław

W Jarosławiu działała fabryka Dyma i Stahla.

[Krzysiu]

Najpierw należałoby sprawdzić, czy przedwojenny "kapsel" był tym samym, co teraz. Chyba niekoniecznie, wydaje mi się, że przedwojenny kapsel dzisiaj nazywany jest zrywką, a zamknięcie koronowe to prawidłowa nazwa współczesnego kapsla (tak jest np. w literaturze branżowej).

Skąd taki wniosek? W ogłoszeniach mowa jest o "kapslach staniolowych", a staniol to folia cynowa. Nie ma żadnej możliwości, aby z cyny zrobić zamknięcie koronowe, jest po prostu zbyt plastyczna. Pojęcie "metalowe" jest jeszcze bardziej niejasne, chociaż w tym przypadku może oznaczać stal miękką, cynowaną lub litografowaną, czyli w zasadzie zamknięcie koronowe.

Cały czas zastanawiam się nad istnieniem w ogóle kapsli dla wspomnianych browarów w Żywcu i Tychach.

Jeżeli zachowały się takie butelki z wargą, to znaczy, że kapsle koronowe (taka moja nowa definicja na użytek tego tematu) musiały być wprowadzone do obiegu. Chwilowo nie kojarzę, ale butelkami z tych browarów nie bardzo się interesowałem. Być może takie nowoczesne zamknięcia były stosowane wyłącznie na eksport, np. do USA, i takich butelek w Polsce nie ma, a tam mogły się zachować.

[Cooper]

Faktycznie słowo kapsle to wg mnie po prostu spolszczenie angielskiego caps czyli (anglistą nie jestem więc może ktoś obeznany mnie poprawi) dosyć ogólnego określenia jakiegoś wierzchołku, zaczopowania, zamknięcia, przykrywki itp.
Z pewnością znaczna część wspomnianych w ostatnich postach wytwórców kapsli to ogólni producenci wszelkich metalowych zamknięć czyli np zrywek.

To że Żywiec i Tychy miały jak napisał Krzysiu butelki z szyjką z "wargą" to też jeszcze nie musi oznaczać że browary używające takich butelek używały kapsli. Dlaczego ? Ano dlatego że butelki takie były po prostu nowszym typem , umożliwiającym już montowanie nowoczesnych kapsli a zarazem nie wykluczające używania tradycyjnych korków. Po prostu będące nowym standardem.
Patrząc na kilka flaszek ze swojej kolekcji widzę że butelki z takimi szyjkami umożliwiały również założenie na nich przynajmniej niektórych rodzai kabłąków do porcelanek.
Myślę że w pewnym momencie, pewnie w latach 30, taki typ szyjki po prostu został już jedynym obowiązującym umożliwiającym zastosowanie praktycznie każdego rodzaju zamknięcia butelki.
Po co w latach 30. jakiś browar (szczególnie duży) miałby inwestować kasę w nowe butelki które z góry uniemożliwiały by założenie zdobywających coraz szersze zastosowanie, kapsli ?

[Buhu]

Rzeczywiście pojęcie kapsle teraz a kiedyś mogło mieć różne znaczenie. Robert Banaś w swoim katalogu zrywek segreguje zamknięcia butelkowe jako:

- zrywka aluminiowa
- nakładka cynowa
- nakładka ołowiana
- nakładka aluminiowa na butelkę zamkniętą korkiem
- nakładka metalowa

Zaś w reklamach umieszczonych w jego spisie widnieją jeszcze określenia

- zamknięcie aluminiowe typu ,, Alka" ( wspomniane w powyższych postach )
- zatwory do butelek

Źródło: http://ryby-kolekcja.strefa.pl/Katal...ek_11_2015.pdf

Ja zaś znalazłem reklamę, piwa ołomunieckiego z 1902 roku, w której nazwa kapsel została używa do określenia owej nakładki na butelkę zamkniętą korkiem. Również reklama składu piwa S. Wiesera we Lwowie z 1913 roku wspomina o kapslach i korkach zaopatrzonych marką ochronną. Więc jak zauważył Krzysztof ,, przedwojenny kapsel dzisiaj nazywany jest zrywką, a zamknięcie koronowe to prawidłowa nazwa współczesnego kapsla"

[Jerzy1960]

Czy kapsle staniolowe to nie jest to co pamiętamy jeszcze z lat 80 XX wieku na butelkach z mlekiem, kefirem, śmietaną?