Policzmy wszystkie browary

[Pendragon]

Od dawna miałem zamiar doliczyć się ostatecznej liczby browarów w Polsce na przestrzeni lat.
Granice wyznaczyłem sobie na lata 1989, 1945 i 1918/1920.
Co do roku 1989 zostało to już omówione w pobocznym temacie.
Tutaj chciałbym się zająć granicą na 1945r. Na II RP jeszcze przyjdzie czas.
Doliczyłem się 349 browarów. Czy któryś pominąłem? Może któryś jeszcze z przejętych po Niemcach uruchomił produkcję? Koledzy, rzućcie okiem.
Jeśli są błędy w datach otwarcia i zamknięcia to też dajcie znać (chodzi o daty wypuszczenia pierwszego piwa na rynek i zakończenia warzenia, a nie zamknięcia przedsiębiorstwa kilka lat po zaprzestaniu produkcji piwa).
Lista alfabetycznie wg miejscowości (d = działa dalej)

Od 1945 do 23.04.2018 działały:
1. Annopole - Gzub 2017 d
2. Antonowo - Regina 1993 2006
3. Babin 1991 1994
4. Barczewo 1991 2000
5. Bednary 2014 d
6. Będzin - Browar nr 1 (Gambrinus / Sercarza) 1874 1971
7. Będzin - Browar nr 2 (Zamkowy / Korona) 1898 1978
8. Będzin - Grodziec 1800 1940
9. Biała Podlaska - Osjann 2014 d
10. Białystok - Dojlidy 1891 d
11. Białystok - Gloger 2015 d
12. Białystok - Stary Rynek 2016 d
13. Bielanka - Podgórz 2014 d
14. Bielawa - Bielawska Wytwórnia Napojów 2017 d
15. Bielkówko - Amber 1994 d
16. Bielsko-Biała 1875 1996
17. Bielsko-Biała - Browar Miejski Bielitzer 2011 d
18. Bielsko-Biała - Wirtuozeria 2016 d
19. Bierzwienna Długa Kolonia - Zodiak 1997 d
20. Biskupiec 1885 1998
21. Błonie - Artezan 2015 d
22. Boguszów-Gorce - Browary Dolnośląskie (Boguszów) 1791 1995
23. Bojanowo 1881 d
24. Braniewo 1954 d
25. Brzeg - Brieger 2017 d
26. Brzeg - Browar Brzeg 1920 2008
27. Brzeskko - Okocim 1845 d
28. Budziszyn - Perun 2017 d
29. Bydgoszcz - Kujawiak 1858 2006
30. Bydgoszcz - Osowa Góra 2016 d
31. Bydgoszcz - Pomorski 1850 1996
32. Bydgoszcz - Warzelnia Piwa 2011 d
33. Bytom - Browar Bytom 1885 1994
34. Bytom - Sir Beer (d. Piwnica Gawronów) 2016 d
35. Bytów - Browar Kaszubski (d. Goch) 1997 d
36. Cecele - Brovca 2017 d
37. Chełm - Książęcy 1909 1999
38. Chełm - Wist 1995 1998
39. Chociwel 1993 2005
40. Chojnice - Six / Państwowy 1880 1950
41. Chojnów - Stanley 1871 2004
42. Chomęcice 1991 1993
43. Chorzów - Reden 2013 d
44. Chrząstawa Mała - Widawa 2012 d
45. Ciechanów 1864 d
46. Ciechomice 1888 1975
47. Cieszyn - Mieszczański 2012 d
48. Cieszyn - Zamkowy 1846 d
49. Cieśle - Bartek 1992 d
50. Czarna Białostocka - Waszczukowe 2017 d
51. Czarnków 1893 d
52. Czechowice-Dziedzice - Dziedzice 2014 d
53. Czersk - Browar Pomorski 1880 1950
54. Częstochowa - Czenstochovia 2009 d
55. Częstochowa - Kmicic 1845 2005
56. Dąbrowa (k.Rzeszowa) - Romus 1993 2005
57. Dębowa Góra - Fronia 1992 1995
58. Drozdowo - Dan-Czer 1996 1999
59. Dukla 2015 d
60. Duszniki-Zdrój - Jamrozowa Polana 2015 d
61. Działdowo - Kadyk 2017 d
62. Elbląg - EB 1872 d
63. Ełk - Mazurski Browar 2016 d
64. Gdańsk - Brovarnia 2008 d
65. Gdańsk - Browar PG4 2017 d
66. Gdańsk - Hevelius 1871 2001
67. Gdańsk - Lubrow 2013 d
68. Gdańsk - Piwna 2012 d
69. Gdańsk - Vrest (d. Stary Maneż) 2016 d
70. Gdynia - Port Gdynia 2016 d
71. Gliwice - Majer 2011 d
72. Głowno - Antybrowar (2015-2017 w Łodzi) 2015 d
73. Głubczyce 1856 d
74. Głuchołazy 1868 1949
75. Gniezno - Dobry Browar 2018 d
76. Gościszewo 1991 d
77. Góra - Browar Góra Śląska 1965 1978
78. Góra - Kwarta / Szwejk 2001 2006
79. Grodzisk Wielkopolski 1880 d
80. Grudziądz - Browar Grudziądz (rest) 2017 d
81. Grudziądz - Kuntersztyn 1876 2009
82. Gubin 18?? 1947
83. Hajnówka - Browar Markowy 2016 d
84. Harasimowicze - Słodowy Dwór 2015 d
85. Hrubieszów - Sulewski 2013 d
86. Imielin 1992 2013
87. Janów Lubelski 1907 2009
88. Jatutów 1895 1996
89. Jedlina-Zdrój - Browar Jedlinka 2014 d
90. Jeżewo 1880 1953
91. Jędrzejów 1910 d
92. Kalisz - Złoty Róg 2006 d
93. Kałuszyn - Bocian 2017 d
94. Kamienica - Browar Kamienica 2015 d
95. Kamionka - Czarnków 2015 d
96. Katowice - Bierhalle 2006 d
97. Katowice - Browar Mariacki 2017 d
98. Katowice - Spiż 2005 d
99. Kąty Wrocławskie - Caminus 2017 d
100. Kętrzyn 1887 2000
101. Kielce - Belgia (1) 1996 1998
102. Kielce - Belgia (2) 1999 2009
103. Kielce - Browar Kielce 1875 1950
104. Kluczbork 1865 1948
105. Kluczkowice 1878 1953
106. Kłodzko 1854 1978
107. Konin 1878 1950
108. Koronowo 1865 1950
109. Koszalin - Brok 1874 d
110. Koszalin - Kowal 2008 d
111. Kościerzyna 1872 1948
112. Kościerzyna - Stary Browar (fabr) 2017 d
113. Kościerzyna - Stary Browar (rest) 2013 d
114. Kożuszki-Parcel - Socho 2016 d
115. Kraków - Bagry / Dwie Wieże 2017 d
116. Kraków - Browar Kraków 1841 2001
117. Kraków - CK Browar 1996 d
118. Kraków - Lubicz (rest) 2015 d
119. Kraków - Relakspol 1993 2008
120. Kraków - Stara Zajezdnia 2013 d
121. Kraków - T.E.A Time 2014 d
122. Kraków - Twigg 2014 d
123. Krasnystaw - Hetman 1995 2004
124. Krotoszyn - Browar Wielkopolski 1908 2002
125. Krzywiń - Psotnik 2017 d
126. Kujanki - Poziomka 2013 d
127. Lądek-Zdrój 1840 1950
128. Legnica - Browar Legnica 1858 1997
129. Legnica - Staromiejski Piwowar 2017 d
130. Leszno - Państwowy Browar 1865 1948
131. Leżajsk 1978 d
132. Lębork - AleBrowar 2017 d
133. Librantowa - Browar Sądecki 2016 d
134. Limanowa - Browars 2016 d
135. Lublin - Bierhalle (Alan Hugs) 2015 d
136. Lublin - Browar Lublin 2017 d
137. Lublin - Grodzka 15 2009 d
138. Lublin - Lwów 2013 d
139. Lublin - Perła (Browar nr 1: Jeleń) 1912 d
140. Lublin - Perła (Browar nr 2: Vetter) 1946 1997
141. Lwówek Śląski 1209 d
142. Łańcut - Browar Łańcut (fabr) 1834 2001
143. Łańcut - Browar Łańcut (rzem) 2016 d
144. Łask - Kolvin (Vifling) 2015 d
145. Łask - Koreb 2005 d
146. Łąkomin - Pałacyk Łąkomin 2016 d
147. Łomża 1968 d
148. Łoziska - Beer Lab 2016 d
149. Łódź - Bierhalle 2006 d
150. Łódź - Browary Łódzkie (Browar nr 1) 1867 d
151. Łódź - Browary Łódzkie (Browar nr 2) 1882 1993
152. Łódź - Browary Łódzkie (Browar nr 3) 1901 1996
153. Łódź - Grill de Brasil 2010 2013
154. Łódź - Księży Młyn 2014 d
155. Łódź - Warkot (Klubopiwiarnia) 2018 d
156. Małobądz - Pama 1992 1995
157. Męcka Wola - Victoria [aka Tymianek] 1994 2004
158. Miedzianka 1870 1972
159. Miedzianka - Browar Miedzianka (rest) 2015 d
160. Miłosław - Fortuna 1889 d
161. Modlniczka - Pracownia Piwa 2013 d
162. Muczne - Browarnia Muczne 2017 d
163. Namysłów 1321 d
164. Natolin - Artezan > Bazyliszek 2012 d
165. Niechanowo 1974 d
166. Niechlów - Wagabunda 2018 d
167. Niemodlin 1884 2001
168. Niezdara - Piekarnia Piwa 2016 d
169. Nowa Ruda 1865 1975
170. Nowa Sól - Browar Nowa Sól 1916 1997
171. Nowa Sół - Browar w Nowej Soli 1566 1948
172. Nowa Wieś - Edi 1998 d
173. Nowe Rochowice - Roch 2015 d
174. Nowy Drzewicz - Hopium 2015 d
175. Nowy Sącz - Trzy Korony (d. Bierhalle) 2013 d
176. Nowy Tomyśl 1880 1948
177. Nysa - Książęcy Browar Nysa 2018 d
178. Obory - Browar Konstancin 1993 2013
179. Okuniew - Browar Mazowiecki 1991 2006
180. Olsztyn - Jurand 1879 2007
181. Olsztyn - Kormoran 1993 d
182. Olsztyn - Ukiel 2017 d
183. Olsztyn - Warmia (d. Zamkowy Młyn) 2015 d
184. Oława - Probus 2015 d
185. Osiek 1880 1978
186. Osmola - Stara Szkoła 2015 d
187. Ostroróg - Largus 2016 d
188. Ostrowiec Świętokrzyski 1878 1979
189. Ostrów Wielkopolski 1839 2001
190. Pabianice - Ziemia Obiecana 2016 d
191. Piotrków Trybunalski 1878 1972
192. Piotrków Trybunalski - Jan Olbracht Rzemieślniczy 2014 d
193. Piotrków Trybunalski - Sulimar 2000 d
194. Płock - Krakowski (Hotel Płock) 2006 d
195. Płock - Tumski 2008 d
196. Podjazy - APS 1993 2000
197. Podole 1993 1995
198. Pokrówka - Jagiełło 1993 d
199. Połczyn-Zdrój 1825 d
200. Poniatowa - Browar Zakładowy 2016 d
201. Popkowice 1891 1949
202. Poznań - Bierhalle 2018 d
203. Poznań - Brovaria 2004 d
204. Poznań - Browar Huggera 1876 1980
205. Poznań - H.Lackowski 1894 1962
206. Poznań - Kobylepole 1872 1975
207. Poznań - Lech 1980 d
208. Poznań - Ułan Browar 2016 d
209. Prochowice - Vifling 1997 2006
210. Przemyśl 1862 1978
211. Puck - Browar Spółdzielczy 2015 d
212. Puławy - Trzy Korony 2011 d
213. Racibórz - Rynek 2013 d
214. Racibórz - Zamkowy 1567 d
215. Radków - Browary Dolnośląskie (Radków) 1884 1994
216. Radom - dawny browar Saskiego 1812 1997
217. Radom - Pivovaria 2008 d
218. Rakszawa - Van Pur 1993 d
219. Rawicz - Brewicz 2018 d
220. Rożdżałów - Piwne Podziemie 2014 d
221. Ruda Śląska - Alternatywa 2017 d
222. Rumia - Końska Grzywa 2017 d
223. Rybnik - Browar Rybnik 1880 2005
224. Rybnik - Croatia (d. Tragarz) 2013 d
225. Rzeszów - Manufaktura 2018 d
226. Rzeszów - Stary Browar 2013 d
227. Sarnaki 1885 1967
228. Sądkowa - Eureka 2016 d
229. Semlin - Czarna Owca 2016 d
230. Sepólno Krajeńskie 1885 1950
231. Siedlce - BroFaktura 2014 d
232. Siemianowice Śląskie 1886 1999
233. Sieradz - Browar Danielewicza 1885 1950
234. Sieradz - Pompa 2017 d
235. Sierpc - Kasztelan 1972 d
236. Siołkowa - Pilsweizer (d. Grybów) 1804 d
237. Sitnik - H+H 1993 1998
238. Skierniewice - Browar Strakacza 1862 1976
239. Sławice (k.Opola) - Słociak 2012 d
240. Słupsk 1857 1999
241. Sobótka - Browarnia Sobótka Górka 2013 d
242. Sobótka - Browary Dolnośląskie (Sobótka) 1858 1997
243. Sopot - Browar Miejski 2015 d
244. Sosonowiec - Browar Sielecki "Renard" 1882 1974
245. Starogard Gdański - Browar Kociewski 2016 d
246. Starogard Gdański - Browar Obywatelski 1865 1970
247. Stary Dzików 1890 1950
248. Strzyżów 1880 1974
249. Suwałki - Browar Północny (rest) 2017 d
250. Suwałki - Północny 1888 2006
251. Szaflary - Zadyma 2011 d
252. Szczecin - Bosman 1848 d
253. Szczecin - Nowy Browar 2014 d
254. Szczecin - Stara Komenda 2011 d
255. Szczecin - Wyszak 2015 d
256. Szczecinek 1853 1977
257. Szczyrzyc - Gryf 1623 d
258. Szczyrzyc - Marysia 2009 d
259. Szczytna 1880 1948
260. Szczytno 1892 2000
261. Szkaradowo - Nepomucen 2015 d
262. Szymbark - Kaszubska Korona 2011 d
263. Śmigiel 1894 1949
264. Świdnica - Browar Świdnica 2015 d
265. Świdnik - Sokół 1992 1996
266. Świebodzice - Browary Dolnośląskie (Świebodzice) 1860 1998
267. Świebodzin - Browar Świebodzin 2017 d
268. Świętochłowice - ReCraft 2014 d
269. Świnoujście - Browar Miedziowy 44 2017 d
270. Tarczyn - Browar Jabłonowo 2005 d
271. Tarnobrzeg 1885 1978
272. Tenczynek 1553 d
273. Tleń - Przystanek Tleń 2015 d
274. Toruń - Browar Staromiejski Jan Olbracht 2012 d
275. Toruń - Toruński Browar Akcyjny 1865 1950
276. Trzcianka 1865 1949
277. Trzebnica - Cztery Ściany 2016 d
278. Trzeciewnica - Krajan 1993 d
279. Trzemeszno 1865 1950
280. Turek - Browar Turek 2017 d
281. Tychy - Książęcy 1613 d
282. Tychy - Obywatelski 1898 1997
283. Tymbark 1993 1996
284. Uherce Mineralne - Ursa Maior 2013 d
285. Uniejów - Wiatr 2016 d
286. Ustka 2014 2017
287. Ustroń - Wrzos 2013 d
288. Wałbrzych 1865 1978
289. Warka - Browar Warka 1975 d
290. Warka - BroWarka 2016 d
291. Warszawa - Bierhalle Arkadia 2005 d
292. Warszawa - Bierhalle Wilanów 2015 d
293. Warszawa - BrowArmia (Bierhalle) 2005 d
294. Warszawa - Browary Królewskie 1846 2004
295. Warszawa - Grill de Brasil 2011 d
296. Warszawa - Kameralna 2013 2014
297. Warszawa - Palatum 2016 d
298. Warszawa - Soma 2001 2004
299. Wąsosz (d.Południe / Gab) 1993 d
300. Węgierka 1885 1950
301. Węgrzce Wielkie 2016 d
302. Wieliczka - Pod Wielką Solą 2016 d
303. Wieluń 1830 1950
304. Witnica 1848 d
305. Witoszów Górny - Browar Witoszów 1859 1964
306. Wleń - Dolina BoBru 2018 d
307. Wojkówka - ZZ Browar 2013 d
308. Wolsztyn 1865 1949
309. Wólka Kosowska - Browar Jabłonowo 1992 d
310. Wrocław - Borwary Dolnośląskie (Zakrzów) 1901 2003
311. Wrocław - Browar Stu Mostów 2014 d
312. Wrocław - Browary Dolnośląskie (Mieszczański) 1904 1997
313. Wrocław - Browary Dolnośląskie (Piast) 1893 2003
314. Wrocław - Profesja 2015 d
315. Wrocław - Prost 2015 d
316. Wrocław - Spiż 1992 d
317. Wrocław - Warsztat Piwowarski 2015 d
318. Wrocław - Złoty Pies 2015 d
319. Wronin - Stary Kraków 2016 d
320. Września 1865 1954
321. Wyrzysk - Robotnik 1871 1950
322. Wyszków 1860 2002
323. Zabrze - Browar Sauera 1880 1951
324. Zabrze - Browary Górnośląskie 1860 d
325. Zaczernie 1822 1997
326. Zakopane - Watra 2013 d
327. Zamość 1885 1975
328. Zamość - Browar Restauracyjny Zamość 2012 2016
329. Zarszyn 1885 1978
330. Zarzecze 2014 d
331. Zawiercie - Browar Jana 2015 d
332. Zawiercie - Browar na Jurze 1997 d
333. Zbąszyń 1872 1948
334. Zduńska Wola - Staropolski 1892 d
335. Zgoda - De Facto 2017 d
336. Zielona Góra - Haust 2005 d
337. Zielona Góra - Lubusz 1873 1999
338. Ziębice - Browary Dolnośląskie (Ziębice) 1898 1996
339. Złotniki - Czarter (d. Browar Złotnicki) 2017 d
340. Zwierzyniec 1806 d
341. Zwoleń - Maryensztadt 2016 d
342. Żarów - Hoppy Lab 2017 d
343. Żary 1842 1996
344. Żelechów - Pałac Żelechów 2013 d
345. Żnin 1902 2007
346. Żyrardów - Beer Bros 2015 d
347. Żywiec - Browar Żywiec 1856 d
348. Żywiec - Krajcar 2012 d
349. Żywiec - Zapanbrat 2017 d

[Prusak]

Obawiam się, że jest to zadanie niewykonalne. Tzn chyba nikt nie jest w stanie stwierdzić, które np z poniemieckich browarów zostały uruchomione epizodycznie, powiedzmy, w latach 1945 - 1949. Może się mylę, ale z udokumentowaniem takich działań tuż po wojnie mógl być kłopot...

[becik]

Skoro ograniczas czasowo od 1945 roku to czemu wymieniasz np:

8. Będzin - Grodziec 1800 1940

to już powoduje chaos i zamęt

[Pendragon]

Skoro ograniczas czasowo od 1945 roku to czemu wymieniasz np:

Zwykłe przeoczenie.
Nie chciałem wprowadzać chaosu i zamętu

[Cooper]

Wiem że lubisz liczyć Pendi ale faktycznie porwałeś się na gruby temat. Może jeszcze 1945 rok da się jakoś opanować ale już okolice 1918 roku nie pójdą Ci łatwo nawet nie z powodu dużej ilości browarów jakie wtedy funkcjonowały ale też z powodu wątpliwości czy w owym 1918 roku dane browary jeszcze funkcjonowały czy upadły już w momencie wybuchu wojny światowej czy w okresie wojennej okupacji. Dużo jest takich wątpliwości. Dużo też browarów po zakończeniu działań wojennych było zniszczone, nieczynne a ruszyły (na dłużej lub krócej) dopiero kilka lat po wojnie i też nie wiadomo kiedy dokładnie.

Tak na szybko patrząc na rok 1945 nie masz m.in jednego z browarów łódzkich. Istniał przy ul. Napiórkowskiego do około 1950 roku. Po wojnie nadano mu numer 3 a po jego zamknięciu ową trójkę otrzymał inny łódzki browar który dotrwał do lat 90 a przed wspomnianym 1950 rokiem miał z kolei numer 4. Browary łódzkie nawet po wojnie miały nieco zagmatwaną historię.
Z pewnością na tej liście brakuje więcej browarów. Tak jak ktoś wcześniej wspomniał. w 1945 roku na tzw ziemiach odzyskanych było conajmniej kilka zakładów które upadły (a przynajmniej znikneły z wykazów) kilka lat po wojnie a w wykazach określano jako browary ale czy były to już browary tylko z nazwy bo nie udało się w nich wznowić produkcji, tego do tej pory nie wiemy. Zdaje się że tak było w 1945 roku z wzmiankowanym browarem w Gorzowie Wlkp.
Tu będziesz miał nieco problemów a to tylko około 75 lat temu.

[zgroza]

Czy w takim razie nie byłaby lepsza podziałka 1913, 1928 i 1956? W odpowiedniej odległości przed/po etapami katastrofalnymi?

[Prusak]

Dlaczego 1928?

[Kałusz]

To ostatni rok przed kryzysem gospodarczym, choć w Polsce (nie wiem, jak w innych krajach) 1929 był najlepszy pod względem produkcji i spożycia piwa. Duże spadki - a właściwie katastrofalne - zaczęły się w 1930 r. W wyniku kryzysu, który skończył się w 1935 - 1936 roku, upadło wiele browarów z całego kraju.

[Prusak]

Być może kryzys miał znaczenie... Ostatnio przy kolejnej lekturze "Szkiców piórkiem" Bobkowskiego, w kontekście wspomnień i rozliczeń II RP natknąłem się na takie zdania na temat rodzimej mentalności:
"Mając raz w życiu szampana w ustach, zachowujemy się tak, jakbyśmy go pili codziennie do obiadu. Tymczasem zwykłe piwo pijało się - od niedzieli, bo butelka kosztowała 90 groszy".
Biorąc pod uwagę ceny i realia międzywojnia, to było rzeczywiście (relatywnie) drogo.

[Pendragon]

Dobrą datą jest 1922 - pierwszy spis browarów II RP.

[pizmak666]

We lwowskiej prasie takie statystyki (dokładna ilość browarów przypadająca na dane województwo + produkcja) były prowadzone przez dobre kilkadziesiąt lat comiesięcznie.

[Prusak]

To może warto sięgnąc do tej prasy, pytanie czy np jest zdigitalizowana.

[Stolp]

Prasa raczej niewiele pomoże. Reklamy dawały głównie duże browary. Szybciej już jakieś spisy branżowe, adresówki, dokumenty z archiwów itp. W zdecydowanej większości wystarczyłyby 2 strony www.genealogyindexer.org i szukajwarchiwach i wpisanie w tych wyszukiwarkach haseł browar, brauerei, propinacja, brauhaus i inne ? wersje określeń browarów. Wyników będą jednak tysiące....

[Stolp]

... Jest też jeszcze kwestia ram czasowych...

[pizmak666]

Wspomniałem o statystykach nie stricte reklamach. Myślę, że to najbardziej miarodajne informacje. Na weekendzie coś znajdę i zawieszę na stronie.