Historia browarnictwa w Drezdenku

[brzeczka]

Poprzedni adres browaru Kuntzmuellera spisałem za "Staedte-Atlas Pommern", który zawiera mapy miast z przełomu lat 30/40-tych.
Natomiast w "Kreisadreßbuch 1925/1926 Arnswalde/Friedeberg und die Dörfer, sowie Güter der beiden Kreise" browar widnieje pod adresem Netzestr. 17 - może zmieniła się numeracja budynków, w tych latach właścicielem był Max Kuntzmueller.
W tam samych Adressbuchu jako właściciel Germania-Brauerei widnieje Agnes Kollatschny, a piwowarem był Fritz Kollatschny, adres Netzestr. 11.

[brzeczka]

Poniżej porcelanka Germania Brauerei Emila Kollatschny` ego

[brzeczka]

coś nie wyszło, jeszcze raz

[woosaa]

Browar Kuntzmuellera mieścił się przy Netze Strasse 25

Witam.Mam pytanie.Czy Netze Strasse to dzisiejsza ul.Marszałkowska w Drezdenku? PZDR

[brzeczka]

Poniżej widok browaru od strony rzeki ok. 1900, jeden z mężczyzna na zdjęciu to Kollatschny.
Ze zbiorów Jacka Jakubca

[brzeczka]

Poniższe informacje uzyskałem od p. Bogdana Pupela, który w Drezdenku mieszka od roku 1945.

Zdaniem p. Bogdana wymieniany przez Friedricha (473A, b) Vereinsbrauerei Boetzel, później Boetzel & Verch nie warzył samodzielnie piwa, a zajmował się jedynie dystrybucją piwa i produkcją wód mineralnych. Siedziba znajdowała się prawdopodobnie przy Vordammer Str. (ob. Niepodległości), a w latach 1920-45 prowadził ją Gustav Mühlmeister.

W granicach dzisiejszego Drezdenka, ówczesnym Vordamm działał jeszcze browar E. Bercha - 1892 (bliższych informacji brak).

Germania Brauerei
Założycielem browaru był w roku 1846 Paul Otto, a od 1880 Otto Schottler. W roku 1887 firmę przejął Emil Kollatschny, który wcześniej praktykował u Schottlera (ojciec Kollatschnego był leśniczym w okolicach Drezdenka). Browar mieścił się przy Netzestrasse 16a i b, po I wojnie światowej Kollatschny zaciągnął kredyt i wybudował nowy browar przy Netzestrasse 25, stare budynki pozostały w posiadaniu browaru.
W roku 1924 właścicielem browaru zostala Agnes Kollatschny – żona Fritza Kollatschnego, który pracował u ojca na stanowisku piwowara (egzamin mistrzowski zdał w Berlinie w 1916 r.). Małżeństwo Kollatschnych prawdopodobnie rozpadło się (Agnes Kollatschny od 1926 mieszka pod adresem Netzestr. 1), a firma nie potrafiła spłacić zaciągniętych na budowę nowej siedziby kredytów i w roku 1932 została przejęta przez Kuntzmüllera – stąd adres Netzestrasse 25 na mapie z końca lat 30-tych.

Kuntzmüller
Browar mieścił się po sąsiedzku Germaniabrauerei, tj. przy Netzestrasse 17. Firma powstała w 1872 r., a Hermann Kuntzmüller wcześniej pracował w Germaniabrauerei. Ojciec Kuntzmüllera miał jakąś fabryczkę, sam Hermann zasiadał w zarządzie lokalnego banku i radzie miasta. W roku 1901 firmę przejął syn Max Kuntzmüller. W roku 1902 browar wypuścił serię etykiet z okazji 30-lecia działalności. W 1932 firma przejęła konkurencyjny Germaniabrauerei, gdzie przeniesiono główną produkcję. Max Kuntzmüller zmarł w dniu 18.06.1933 o 10:00 rano, po jego śmierci firmę prowadziła żona Marie, z domu Wandrey (mieli 3 dzieci: lisa, Gerhard i Rita). Browar został zamknięty, prawdopodobnie z powodu nasilających się problemów z pozyskaniem surowców i braku rąk do pracy w roku 1942.
Z relacji p. Bogdana wynika, że przy dawnej Netzestr. 17 stoi jeszcze budynek mieszkalny właściciela browaru, a także komin z budynkami suszarni słodu, a przy Netzestr. 25 jeszcze w 1953 wewnątrz budynków zamkniętego browaru znajdowały się urządzenia produkcyjne.

Oba browary przylegały podwórzami do rzeki i do czasu budowy sieci wodociągowej korzystały z wody rzecznej.

[woosaa]

Witam.Ztego co mi opowiadał ojciec(tez mieszkający w Drezdenku od 1945r) browarów było 4,z tego wojnę "przezył" jeden,lecz długo nie powarzył.Stare zabudowania browaru łącznie z kominem ładnie widać z mostu na Starej Noteci.PZDR

[brzeczka]

Żadne znane źródła nie potwierdzają istnienia 4 browarów przed wojną. Zapewne to pomyłka wynikająca z faktu, iż przy Netzestrasse (marszałkowskiej) 16, 17 i 25 były 3 odrębne posesje browarniane, należące finalnie do Kuntzmuellera, a 4 to zapewne rozlewnia piwa i wytwórnia wód Muehlmeister` a (na butelkach tłoczony wiatrak).
P. Pupel mówił jeszcze, że po wojnie browar nie warzył już samodzielnie piwa, a jedynie służył za rozlewnię piw z Czarnkowa i Poznania.
Wewnątrz budynków Netzestrasse 16 po wojnie zalegały duże ilości jasno-siwego proszku,, jakaś substancja chemiczna. Obecnie budynek nie istnieje, a w podwórzu dawnego browaru stoi nowy dom mieszkalny.

[Jahu51]

Witam,
dodam,z e ja pamiętam budynki browarowe z dzieciństwa. Po obu stronach ulicy. Browar po jednej, biura, magazyny, etykieciarnia po drugiej. Na te część mówiło się "szlamownia" ze względu na szlam/miałki piasek wydobywany z Noteci. Netzestrasse to powojenna Marszałkowska. Często bawiliśmy się tam w chowanego.Browar byl nieczynny i niekompletny, gdyż część urządzeń zabrali Rosjanie. Bylo jeszcze trochę urządzeń i wszędzie można było znaleźć butelki, kapsle i etykiety. Zarówno kapsle, jak i etykiety były różnych browarów i w olbrzymich ilosciach.. Etykiety w j. niemieckim,.tak samo kapsle. Używaliśmy ich do gier i zabaw.Pod koniec lat 50-tych i na początku lat 60- cegły z rozbieranego browaru trafiły na budowę sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej nr. 2. Później jeszcze były wykorzystywane przy rozbudowie budynków Liceum Ogólnokształcącego . Cegły NIE zostały zabrane na odbudowę Warszawy,lecz wykorzystane lokalnie.
Niestety, nie zachowałem nic z tamtych czasów.
Nie kojarzę żadnego innego browaru w Drezdenku.
( Po wojnie z miasta liczącego ok. 5000 mieszkańców zostało ok. 300 ale i oni powyjeżdżali. Niemal cala obecna ludność miasta to tzw. ludność napływowa.. Sam urodziłem sie w Drezdenku 1951 i dorastałem/mieszkałem tam do 1969. Uczestniczyłem przy obu budowach szkol, dlatego wiem,z e cegły z browaru nie trafiły do Warszawy)

[Jahu51]

Kilka etykiet do 1945 roku:

[Jahu51]

następne

[Jahu51]

i jeszcze

[grzeber]

Piękne te opowieści o walających się przedwojennych etykietach i kapslach. Mocno rozbudzają wyobraźnię kolekcjonerską.

Etykiety pochodzą z galerii Janusza Skrzyniarza: http://www.zsir.ia.polsl.pl/hosil/DrezdenkoK.htm

[Jahu51]

nastepne.
Mam je stad :
I pamiętam je

[Jahu51]

Dodam za ta strona:
Driesen jetzt Drezdenko
1a Brauerei Carl Fischer 1865-1870 +
2a Brauerei Ed. Hellmoldt 1865-1870 +
3a Brauerei Hermann Kuntzmüller 1868
3b Brauerei Hermann Kuntzmüller Inh. Max Kuntzmüller 1920
3c Brauerei Hermann Kuntzmüller 1942 +
4a Germaniabrauerei Paul Otto 1846
4b Germaniabrauerei Otto Schottler 1887
4c Germania-Brauerei Emil Kollatschny 1924
4d Germania.Brauerei Emil Kollatschny Inh. E.Kollatschny Erben 1932 +
5a Vereinsbrauerei C.Boetzel 1867
5b Vereinsbrauerei Boetzel & Verch 1920