Tweet
Brauerei ? Verzeichnis Polen
Manfred Friedrich ? autor i wydawca, Heidelberg 2001
Spis browarów na ziemiach polskich, opracowany na podstawie informacji zgromadzonych przez kilku kolekcjonerów z Niemiec i Polski, w tym także naszego kolegi Piwowara.
Zasadniczą częścią jest spis browarów znajdujących się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w granicach z 1945 r. W następnych rozdziałach znajdują się wykazy browarów będących niegdyś na obszarach Polski, a obecnie w granicach Ukrainy, Białorusi, Litwy , a także spis zakładów znajdujących się na obszarze obwodu kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej. Uzupełnieniem pracy jest wykaz nazw miejscowości w języku niemieckim i ich polskich odpowiedników.
Wykaz jest sporządzony alfabetycznie wg nazw miejscowości w języku polskim. W obrębie każdej miejscowości wymieniane są browary, a w nich kolejni właściciele łącznie z latami ich ?właścicielowania?. W uzupełnieniu symbolami literowymi podawane są informacje, czy znane są etykiety, podstawki, butelki i inne akcesoria kolekcjonerskie.
No cóż, zamierzenie jest szczytne, wykonanie gorsze. Po pierwsze, autor zupełnie nie zna języka polskiego, więc nie był w stanie wychwycić ewidentnych błędów w nazewnictwie. Dodatkowo wykaz sporządzony jest na maszynie do pisania (!) nie posiadającej polskich liter, więc w przypadku niektórych nazw trzeba mocno główkować, a co chodzi.
Zadałem sobie sporo trudu i przez kilkanaście wieczorów sprawdzałem wszystkie nazwy miejscowości korzystając z ?Wykazu urzędowych nazw miejscowości w Polsce?, wydanego w 1975 r. Conajmniej kilkadziesiąt miejscowości z browarami albo w ogóle nie występuje na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, albo ma tak zniekształcone nazwy, że nie potrafiłem ich odnaleźć. W przypadku niektórych miejscowości o pospolitych nazwach trudno zgadnąć, o którą chodzi, bowiem nie ma żadnych wskazówek lokalizacyjnych, a miejscowości o tej nazwie jest kilkanaście w województwie. Z kolei brakuje kilkunastu miejscowości, które posiadam w swojej bazie danych, a w których z cała pewnością były browary; kilka miejscowości się powtarza w dwóch wariantach ? z błędem i bez błędu.
Liczne są również błędy w pisowni nazwisk. Zdarza się, że w jednym browarze powtarza się to samo nazwisko w kilku różnych wariantach. Wprawdzie autor uprzedza w przedmowie, że w źródłach zdarzają się różne pisownie nazwisk, ale niektóre różnice naprawdę trudno wytłumaczyć.
Dużo trudności sprawiły również autorowi zmiany właścicielskie po 1945 r., w naszym krajowym wydaniu zmiany przynależności organizacyjnej poszczególnych zakładów. Zdarzają się tu informacje całkiem nieprawdopodobne, jak ta, że browar w Kluczborku należał w latach 1950 ? 67 do Legnickich Zakładów Piwowarsko ? Słodowniczych Przemysłu Terenowego.
Mam również pewne zastrzeżenia co do dat funkcjonowania. Informacje posiadane przez mnie w niektórych przypadkach sporo się różnią od podanych w spisie. Nie znaczy to, że, że podane daty są całkiem bezwartościowe, lecz należy podchodzić do nich z pewną ostrożnością, możliwości weryfikacji bowiem są niewielkie, zwłaszcza dotyczy to browarów bardzo małych, likwidowanych jeszcze w XIX w. Znam przypadki, że jeszcze źródła przedwojenne podają rozbieżne informacje, ale to akurat dla historyka zaskoczeniem być nie powinno.
Mimo wszystkich mankamentów ?Brauerei ? Verzeichnis? powinien znajdować się w zbiorach przede wszystkim kolekcjonerów prowadzących własne badania historyczne i poszukiwania akcesoriów kolekcjonerskich, jest bowiem bardzo pomocny w rozpoznawaniu i opisywaniu przedwojennych etykiet i podstawek. Niestety, w Polsce nie dorobiliśmy sie jeszcze takiego wydawnictwa, mimo, że wielu kolekcjonerów prowadzi własne prace badawcze. Niski stan organizacji środowiska nie pozwala jednak na efektywna wymianę informacji i rzetelne wykonanie ?spisu browarów polskich? krajowymi siłami.
Manfred Friedrich ? autor i wydawca, Heidelberg 2001
Spis browarów na ziemiach polskich, opracowany na podstawie informacji zgromadzonych przez kilku kolekcjonerów z Niemiec i Polski, w tym także naszego kolegi Piwowara.
Zasadniczą częścią jest spis browarów znajdujących się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w granicach z 1945 r. W następnych rozdziałach znajdują się wykazy browarów będących niegdyś na obszarach Polski, a obecnie w granicach Ukrainy, Białorusi, Litwy , a także spis zakładów znajdujących się na obszarze obwodu kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej. Uzupełnieniem pracy jest wykaz nazw miejscowości w języku niemieckim i ich polskich odpowiedników.
Wykaz jest sporządzony alfabetycznie wg nazw miejscowości w języku polskim. W obrębie każdej miejscowości wymieniane są browary, a w nich kolejni właściciele łącznie z latami ich ?właścicielowania?. W uzupełnieniu symbolami literowymi podawane są informacje, czy znane są etykiety, podstawki, butelki i inne akcesoria kolekcjonerskie.
No cóż, zamierzenie jest szczytne, wykonanie gorsze. Po pierwsze, autor zupełnie nie zna języka polskiego, więc nie był w stanie wychwycić ewidentnych błędów w nazewnictwie. Dodatkowo wykaz sporządzony jest na maszynie do pisania (!) nie posiadającej polskich liter, więc w przypadku niektórych nazw trzeba mocno główkować, a co chodzi.
Zadałem sobie sporo trudu i przez kilkanaście wieczorów sprawdzałem wszystkie nazwy miejscowości korzystając z ?Wykazu urzędowych nazw miejscowości w Polsce?, wydanego w 1975 r. Conajmniej kilkadziesiąt miejscowości z browarami albo w ogóle nie występuje na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, albo ma tak zniekształcone nazwy, że nie potrafiłem ich odnaleźć. W przypadku niektórych miejscowości o pospolitych nazwach trudno zgadnąć, o którą chodzi, bowiem nie ma żadnych wskazówek lokalizacyjnych, a miejscowości o tej nazwie jest kilkanaście w województwie. Z kolei brakuje kilkunastu miejscowości, które posiadam w swojej bazie danych, a w których z cała pewnością były browary; kilka miejscowości się powtarza w dwóch wariantach ? z błędem i bez błędu.
Liczne są również błędy w pisowni nazwisk. Zdarza się, że w jednym browarze powtarza się to samo nazwisko w kilku różnych wariantach. Wprawdzie autor uprzedza w przedmowie, że w źródłach zdarzają się różne pisownie nazwisk, ale niektóre różnice naprawdę trudno wytłumaczyć.
Dużo trudności sprawiły również autorowi zmiany właścicielskie po 1945 r., w naszym krajowym wydaniu zmiany przynależności organizacyjnej poszczególnych zakładów. Zdarzają się tu informacje całkiem nieprawdopodobne, jak ta, że browar w Kluczborku należał w latach 1950 ? 67 do Legnickich Zakładów Piwowarsko ? Słodowniczych Przemysłu Terenowego.
Mam również pewne zastrzeżenia co do dat funkcjonowania. Informacje posiadane przez mnie w niektórych przypadkach sporo się różnią od podanych w spisie. Nie znaczy to, że, że podane daty są całkiem bezwartościowe, lecz należy podchodzić do nich z pewną ostrożnością, możliwości weryfikacji bowiem są niewielkie, zwłaszcza dotyczy to browarów bardzo małych, likwidowanych jeszcze w XIX w. Znam przypadki, że jeszcze źródła przedwojenne podają rozbieżne informacje, ale to akurat dla historyka zaskoczeniem być nie powinno.
Mimo wszystkich mankamentów ?Brauerei ? Verzeichnis? powinien znajdować się w zbiorach przede wszystkim kolekcjonerów prowadzących własne badania historyczne i poszukiwania akcesoriów kolekcjonerskich, jest bowiem bardzo pomocny w rozpoznawaniu i opisywaniu przedwojennych etykiet i podstawek. Niestety, w Polsce nie dorobiliśmy sie jeszcze takiego wydawnictwa, mimo, że wielu kolekcjonerów prowadzi własne prace badawcze. Niski stan organizacji środowiska nie pozwala jednak na efektywna wymianę informacji i rzetelne wykonanie ?spisu browarów polskich? krajowymi siłami.
Comment