Przy piwie o polityce

[arcy]

Czy VanPurRz to alter ego Zythuma? Dziwnym trafem pojawił się na browarze po głośnej aferze spray'owej w Zawierciu.

[emes]

Robert Gwiazdowski :

"Przeczytałem właśnie w jednej z gazet, że „w ostatnim roku OFE straciły tyle, ile zarobiły przez poprzednie osiem lat.”
To nie jest prawda. Dotyczy to bowiem nie OFE, tylko emerytów, którzy się nie znają, więc w ich imieniu inwestować mają OFE. Same OFE nieźle w tym czasie zarobiły. Ich akcjonariusze pobrali wysokie dywidendy, a pracownicy pensje. I to jest dobra wiadomość. Przynajmniej niektórzy mają troszkę na swoje własne emerytury. "

[VanPurRz]

Głos w dyskusji na tematy zasadnicze

Jak się teraz okazuje, liberalna zasada, że „państwo za nikogo nie odpowiada, każdy odpowiada za siebie” dotyczy tylko społeczeństwa- a nie kapitalistów. Gdy bowiem ludzie byli wyrzucani na bruk z pracy, z mieszkań, tracili środki do życia- państwo zbytnio się tym nie przejmowało, głosząc że sami są odpowiedzialni za swoje życie i państwo nie może, a nawet nie powinno im pomagać, bo w ten sposób zabije ich inicjatywę oraz naruszy święte zasady liberalizmu społeczno-gospodarczego. Natomiast gdy kryzys dotknął kapitalistów- to państwo robi co może, żeby im pomóc. Angażuje poważne środki finansowe, przejmuje różne zobowiązania finansowe (np. udzielając gwarancji prywatnym bankom, a to oznacza że w razie problemów będzie musiało spłacać pożyczki zaciągnięte przez prywatne podmioty gospodarcze).

Na długo przed wybuchem obecnego kryzysu pojawiło się w publicystyce lewicowej określenie neoliberalizmu jako „socjalizmu dla bogatych”. Zwracano uwagę na to, że neoliberalizm zasadniczo nie był niechętny państwu, ale tylko wtedy, kiedy zapewniało ono korzyści kapitałowi. W szczególności potrzebny kapitałowi był aparat przymusu państwa, umożliwiający zarządzanie społecznym kryzysem, który nieodłącznie związany jest z systemem kapitalistycznym. Państwo z jego pseudo-demokratycznymi rządami służy też tłumieniu niepokojów i kierowaniu na bezpieczne tory poczucia niesprawiedliwości. Teraz okazuje się, że można pójść dalej- i bezpośrednio, bezwstydnie (zważywszy na wcześniej głoszone poglądy) wydatkować pieniądze na wspomożenie kapitalistów. Mamy więc „państwo opiekuńcze”, ale tylko wobec bogatych.

Ta zasada obowiązuje także na skalę globalną. W bogatych państwach dopuszcza się interwencjonizm państwowy. Biedniejszym nie wolno tego robić- ceną za pomoc ze strony MFW jest przecież zobowiązanie do dalszej liberalizacji gJospodarki i polityki społecznej (czyli jej likwidacji).

Jestem zwolennikiem socjalizmu, ale dla wszystkich. Nie łudźmy się jednak, że ci sami politycy, którzy dzisiaj tak troszczą się o interesy bogatych kapitalistów- z równym zapałem zadbają o zwykłych ludzi, gdy dotykają ich życiowe kłopoty, w szczególności gdy tracą pracę czy dach nad głową. W tej sytuacji z dwojga złego: socjalizmu dla bogatych i braku socjalizmu, czyli pełnego czystego liberalizmu- wybieram to drugie… Bo socjalizm dla bogatych to jakby anty-socjalizm: mało że nie daje nic społeczeństwu, to jeszcze mu zabiera żeby dać bogatym…

[VanPurRz]

Tutaj nieco dłużej więc tylko link ale też w końcu dyskusja o pryncypiach

http://www.lewica.pl/?id=17730

[Maidenowiec]

Tja, jak zwykle wszystkiemu winny kapitalizm. Szkoda tylko, że z kapitalizmem nie ma to nic wspólnego. Zresztą, nie chce mi się tłumaczyć.

A propos kryzysu, złych kredytów i socjalizmu. Nie wiem czy już to się przewinęło gdzieś tutaj, ale generalnie to ten kryzys był wiadomy od '97 roku. Otóż nie wiem czy wiecie, ale czuła na problemy mniejszości administracja Clintona zrobiła ekspertyzę, że banki dają podejrzanie mało kredytów kolorowym mniejszościom, a w szczególności czarnym. W związku z czym, aby sprawiedliwość społeczna, pierdoł, bzdury itp, praktycznie urzędowo NAKAZALI dawać takim kredyty. Co z tego, że nie mieli ich za co spłacić, jak już być pasożytem społecznym to na całego.

[arcy]

Obecna sytuacja na rynku wskazuje, że ciągle jeszcze nie ma mowy o liberalizmie. I nie zmienią tego banialuki lewackich pseudoekonomistów i tzw. ekspertów od tzw. polityki społecznej.

[jacer]

Dzizas ale bzdury.

[bayern71]

Obecna sytuacja na rynku wskazuje, że ciągle jeszcze nie ma mowy o liberalizmie.

Liberalizmu nie było i nigdy nie będzie. tak jak i innych utopii (komunizmu prawdziwego na przyklad). Wielką naiwnością jest w to wierzyć. Na swiecie (a szczególnie w świecie finansów) karty rozdają silni (m. in. fundusze rożnej maści). A oni mają wszystkie liberalizmy swiata gleboko gdzieś. Liczy się tylko zarabianie kasy. I dlatego nalezy trzymac ich w kagancu.

[VanPurRz]

Kryzys - błąd w drodze czy zła droga. O zasadach kapitalizmu

http://monde-diplomatique.pl/LMD26/index.php?id=2

[jacer]

Jest rok 2006, naprzeciwko siebie stają słynny Art Laffer (ten od krzywej Laffera) i mniej znany Peter Schiff, przedstawiciel szkoły austriackiej (von Mises, von Hayek, Rottbarth). Pierwszy tryska optymizmem, zachwala kondycję gospodarki amerykańskiem, śmiechem zbywa twierdzenia drugiego iż ów wzrost z ostatnich lat jest tak naprawdę papierowy.

http://www.joemonster.org/filmy/11756/Historia_pewnego_zakladu_czyli_kto_przewidzial_kryzys

[VanPurRz]

Klucz do rozwiązania kryzysu(ów)

Wielgosz: Zwyczajny kapitalizm
[2008-11-02 08:35:25]

Kiedy w sierpniu światowe media robiły wstępny bilans trwającego od roku kryzysu finansowego, słychać było głosy, że najgorsze już za nami. Musimy tylko przetrwać kilka miesięcy giełdowej stagnacji, ale dno notowań osiągnięte w połowie lipca nie powinno już zostać przebite. Spadek cen ropy naftowej i niezłe wyniki amerykańskiej gospodarki zdawały się to potwierdzać i nikt nie zawracał sobie głowy, że to pierwsze może mieć związek z wyhamowaniem gospodarki, a drugie bierze się z chwilowego polepszenia amerykańskiego bilansu wymiany międzynarodowej wskutek spadku kursu dolara i aprecjacji euro. Wakacyjne nastroje sprzyjały marzeniom...

Od drugiej połowy września żyjemy już w innym świecie. Wprawdzie dyżurne trupy neoliberalnej ortodoksji wciąż wstają z grobów by bredzić o "normalnym dostosowaniu" i "twórczej destrukcji", która "wzmocni kapitalizm"[1], ale nawet ich najwierniejsi wyznawcy zabrali się do dywersyfikowania lokat bankowych i przerzucania zainwestowanych w papiery wartościowe środków na złoto. Prawdziwy kołek osikowy w serce Leszka Balcerowicza wbiła sama "Gazeta Wyborcza" publikując serię porad co robić z pieniędzmi w obliczu nadciągającego krachu. Po upadku Freddie Mac i Fannie Mae, Lehman Brothers i Merrill Lynch, B&B i AIG, Fortis i Dexia można już stracić orientację i rachubę. Czego tu nie było! Ratunkowe przejęcia i nacjonalizacje, transfuzje z budżetów centralnych i rekordowe cięcia stóp procentowych, największy dzienny wzrost ceny ropy naftowej i największy dzienny spadek Dow Jones. Księdze Guinnesa przybywają całe nowe rozdziały. A kryzys ogarnia nowe dziedziny i całe kontynenty. Straty sektora finansowego przekroczyły już wedle różnych rachunków 1,2 biliona dolarów. Drugie tyle straciły budżety państw pompując strumienie (właściwie należałoby powiedzieć rzeki) publicznych pieniędzy w upadające instytucje zaangażowane w rynek kredytów subprime. Kiedy rok temu Paul Krugman twierdził, że kryzys będzie kosztował jakieś 12 bilionów dolarów wydawało się, że przesadza. Dziś jego słowa brzmią proroczo.

Od października zeszłego roku Dow Jones stracił 26%, londyński FTSE-100 spadł o 24%, a warszawski WIG aż o 39,5% (03.10.08). Według analityków Superfund Financial Singapore akcje na giełdach w USA i Wielkiej Brytanii mogą w ciągu następnego roku lub dwóch lat spaść o dalsze 25%[2].

Co gorsza, banki nie chcą pożyczać pieniędzy. Amerykański rynek kredytów krótkoterminowych udzielanych na czas od jednego dnia do trzech miesięcy (finansujący bieżące potrzeby firm) skurczył się z 2,2 biliona dolarów latem zeszłego roku do 1,6 biliona obecnie.[3]

A przecież mylą się ci, którzy redukują kryzys do sfery finansowej. Już ponad rok temu uciekające z giełd kapitały spowodowały gwałtowny wzrost ceny ropy naftowej i podstawowych zbóż, co przełożyło się na wybuch kryzysu energetycznego i nową globalną falę głodu. Bardzo wymowne były reakcje Dow Jones na wyczekiwaną przez tydzień decyzję Kongresu o przyjęciu planu ratunkowego kierującego 700 mld budżetowych dolarów na rynki finansowe. Otóż indeksy spadły. Dlaczego? Tego samego dnia opublikowano dane o wrześniowym bezrobociu w USA, które wzrosło o 160 tys., prawie dwa razy więcej niż zakładały najbardziej pesymistyczne prognozy. Wraz z tym kolejny miesiąc z rzędu spadły ceny nieruchomości, zanotowano największy od 15 lat spadek sprzedaży samochodów, a złudzenia, że recesja ominie USA (a także Wielką Brytanię, Irlandię, Francję czy Hiszpanię) ostatecznie prysły. Tak oto realna gospodarka bierze brutalny odwet za lata poniewierania przez cwaniaków z Wall Street przekonanych, że odnaleźli alchemiczną formułę robienia pieniędzy z niczego oraz ich ideologicznych totumfackich piszących całe biblioteczki kretyńskich bestsellerów o zbawiennej globalizacji, nowej gospodarce, kapitalizmie kulturowym, społeczeństwie sieci, zdecentrowanym imperium i, dlaczegóż by nie, o... postkapitalizmie.

Obserwatorzy fascynują się lub oburzają paradoksami obecnej sytuacji. Pomińmy już fakt, że jak zauważył Joseph E. Stiglitz, ci sami ludzie, którzy stworzyli problem, prezentują się teraz w roli dobrych lekarzy oferujących terapię[4], czego najlepszym przykładem jest sekretarz skarbu Henry Paulson, który zbił swój ogromny majątek na przewodzeniu Goldman Sachs w złotonośnym okresie kreowania bańki hipotecznej, a obecnie będzie pompował pieniądze publiczne m.in. w... podupadający Goldman Sachs.

Najbardziej jaskrawym paradoksem jest oczywiście nagły wybuch socjalizmu w samym sercu wolnorynkowego fundamentalizmu. Nie należy jednak przesadzać zarówno z ową "nagłością" jak i skutecznością działań banków centralnych. W rzeczywistości pakiet ratunkowy to nie początek końca, ale zaledwie koniec początku kryzysu. Żeby powstrzymać spadki po bankructwie Lehman Brothers w połowie września, trzeba było 400 mld budżetowych dolarów. Zamiast oczekiwanego uspokojenia giełdy dostały jednak drgawek: kilka dni zwyżkowały, aby potem runąć na łeb na szyję. Dlatego nawet 700 mld Paulsona nie da rady kryzysowi. Po pierwsze, to zaledwie dziesiąta część kredytowej dziury ziejącej w systemie finansowym.[5] Po drugie, praktycznie plan nie interesuje się losem kilku milionów zbankrutowanych rodzin w USA, mimo że to także z płaconych przez nie podatków Paulson sklecił swoją "opcję nuklearną". Dla tej kategorii ofiar bańki internetowej i hipotecznej waszyngtoński establishment ma tę samą radę co zawsze: "zaciśnijcie pasa!".

Adwokaci finansjery wznoszą się na szczyty obłudy, gdy wyciągając rękę po pieniądze publiczne odwołują się do odpowiedzialności za stabilność systemu i troski o los szarego obywatela. Bo przecież to ów obywatel zapłaci za niedawne ekscesy dzisiejszych moralistów z Wall Street. Tak jak płacił za nie od lat ciągłymi wyrzeczeniami, dłuższą pracą za takie same lub mniejsze pieniądze, gorszymi warunkami pracy i gorszymi umowami o pracę, coraz droższą komunikacją, coraz trudniejszym dostępem do coraz droższych edukacji i służby zdrowia. Dziś finansowi hochsztaplerzy nie tylko nie muszą bać się odpowiedzialności, ale jeszcze dostaną sowite nagrody. Oni nigdy nie zaciskają pasa. Tak działa socjalizm a la Wall Street. Jego koniecznym dopełnieniem jest ultrakapitalizm dla biednych. Tylko jednego dnia Fed wydał na pomoc dla AIG 85 mld dolarów, więcej niż w ciągu całego roku wszystkie państwa zachodu przeznaczają na pomoc dla Trzeciego Świata. Tymczasem w lutym zeszłego roku administracja Busha odrzuciła pakiet pobudzający gospodarkę – obejmujący podwyżkę zasiłków dla bezrobotnych oraz pomoc finansową dla stanów i władz lokalnych. Był zbyt kosztowny...[6]

Wbrew pozorom sytuacja ta jest niczym nowym ani wyjątkowym. Neoliberalny pomysł na gospodarkę to przecież nic innego jak wyciąganie pieniędzy z kieszeni pracowników, aby je oddać kapitalistom. Politykę obniżek podatków dla najbogatszych, prywatyzacji emerytur i usług publicznych, ulg dla koncernów i zwiększania wydatków na zbrojenia oraz imperialistyczne wojny ktoś musiał finansować. Zrobili to ci, którzy nie mogą wyekspediować swych dochodów na Kajmany, ani nawet wrzucić w koszty. Społeczne konsekwencje takiej polityki są znane: rosnące nierówności i pauperyzacja ogromnych rzesz społeczeństwa. Proces ten trwa od trzech dekad.

Udział 1% najbogatszych Amerykanów w dochodzie narodowym wzrósł z niemałych 8% w latach 70 minionego wieku do imponujących 16% obecnie. Podobnie ma się rzecz z drugim liderem neoliberalnej kontrreformacji – Wielką Brytanią. Tam od roku 1982 udział najbogatszego 1% obywateli w dochodzie narodowym podwoił się z 6,5% do 13%.[7] Jeszcze wymowniej wypada porównanie zmian zachodzących w udziale w dochodzie narodowym 10% najbogatszych Amerykanów i pozostałych 90% społeczeństwa USA. Od lat 70 udział górnych 10% wzrósł z 33% do 47%. W tym samym czasie udział biedniejszych 90% populacji zmalał z 67% do 52%.[8]

Mimo że w latach 1973-2003 w amerykańskiej gospodarce odnotowano 70% wzrostu wydajności pracy, płace urosły zaledwie o 3,4%, a i ten wzrost został zjedzony przez inflację w ciągu jednego tylko roku 2005.[9]

Odwrócenie strumieni redystrybucji wytwarzanego przez gospodarki bogactwa to jądro neoliberalnego reżimu akumulacji kapitału, zarówno w USA jak i w Europie, zarówno na bogatej Północy planety jak i na biednym Południu.

Takie są społeczne podstawy finansjeryzacji globalnej gospodarki. Permanentna nierównowaga finansowa opiera się na nierównowadze między sferą finansów a realną gospodarką oraz na nierównowadze w dochodach, ta ostatnia zaś na korzystnej dla kapitału nierównowadze sił społecznych.

Jak przyznał główny ekonomista MFW Kenneth Rogoff, "w 2006 r. sektor finansowy USA zagarnął jedną trzecią wszystkich zysków przedsiębiorstw. Tymczasem udział tego sektora w PKB wynosi 3-4%."[10]

Neoliberalni ekonomiści widzieli w tym rodzaj kapitalistycznego perpetuum mobile. Rosnąca nadpłynność finansowa na górze drabiny społecznej i chroniczny brak płynności na dole miały się uzupełniać. Sfera finansowa za pośrednictwem kredytu daje rentowne zatrudnienie nadpłynności środków pozostających do dyspozycji najbogatszych a zarazem pozwala złagodzić skutki braku środków na dole społeczeństwa poprzez pobudzenie efektywnego popytu konsumpcyjnego. To zaś daje pozytywny impuls całej gospodarce. Taka była w największym skrócie wizja napędzania wzrostu bez podnoszenia płac i zmniejszania nierówności. Okazała się iluzją, bo usiłowała ukryć fakt, że zwiększanie zysków na drodze obniżania "kosztów pracy" prowadzi do sytuacji, w której gospodarka leci na jednym silniku. Jeżeli stagnacyjną tendencję realnej gospodarki mają skompensować kapitałowi kolejne bańki finansowe, to jest jasne, że system osuwa się w stan permanentnej niestabilności. Nic dziwnego, że w minionych 20 latach było takich baniek już kilka (1987, 1993, 1997-8, 2000-2, 2007-?). Pękają coraz częściej, z coraz większym hukiem i kosztują coraz więcej.

Klucz do rozwiązania kryzysu nie leży zatem w sferze finansowej, ale w sferze społecznej. Żaden plan ratunkowy nie uleczy systemu finansowego, bo będzie jedynie łataniem dziur na ubraniu, które już dawno trzeba wyrzucić. Jeżeli obecny potrójny kryzys gospodarczy, surowcowy i żywnościowy nie ma skończyć się kolejnym "przystosowaniem" za cenę milionów ofiar, koncentracji i monopolizacji kapitału oraz budowy kolejnej bańki z mechanizmem zegarowym, to konieczna będzie zmiana zasad redystrybucji wytwarzanego bogactwa i porzucenie neoliberalnego reżimu akumulacji. Niestety nie ma się co łudzić, że światowe elity zdecydują się na to bez społecznej presji.

Przypisy:
[1] Leszek Balcerowicz, "Tak poprawia się kapitalizm", "Gazeta Wyborcza", 1.10. 2008.
[2] Marcin Tarczyński "Izba reprezentantów przyjęła plan ratunkowy dla gospodarki", "The Wall Street Journal Polska", 4-5.10. 2008.
[3] Liz Rappaport, Serena Ng, Peter Lattman, "Banki przestały ufać klientom i sobie nawzajem", "The Wall Street Journal Polska" 4-5.10. 2008.
[4] Joseph E. Stiglitz, "Good day for democracy", "The Guardian", 1.10. 2008.
[5] "Czy zaakceptowanie przez Kongres planu Paulsona zakończy kryzys?", wypowiedź Philipa I. Levy’ego, "Dziennik" 4-5.10. 2008.
[6] Joseph E. Stiglitz, "Wątpliwe lekarstwo na kryzys", "Dziennik-Europa", 4-5.10 2008.
[7] David Harvey, "Neoliberalizm. Historia katastrofy", Książka i Prasa, Warszawa 2008, s. 27-28.
[8] Sławomir G. Kozłowski, "Ameryka współczesna, pejzaż polityczny i społeczno-gospodarczy", Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008, s. 338.
[9] tamże.
[10] Kenneth Rogoff, "Dać upust złej krwi", "Forum" 22-28.09 2008.

Przemysław Wielgosz

Tekst ukazał się w miesięczniku "Le Monde Diplomatique - edycja polska".

[arcy]

pakiet pobudzający gospodarkę – obejmujący podwyżkę zasiłków dla bezrobotnych

A to dobre! Ratować gospodarkę poprzez wzrost konsumpcji wśród bezrobotnych.

[jacer]

A to dobre! Ratować gospodarkę poprzez wzrost konsumpcji wśród bezrobotnych.

hehe, to właśnie robili przez ostatnie lata w USA. Dawali kredyty ludziom, którzy jeszcze pracy nie mieli

[arcy]

Nie Jacer, nie chodzi o to, aby dawać im kredyty, które na ogól trzeba spłacać. Trzeba udzielać im "pożyczek bezzwrotnych", które teoretycznie "oddadzą" państwu w postaci podatków po podjęciu pracy. Problem w tym, że najlepiej w roli "pożyczkobiorców" sprawdzają się ci, którzy o żadnej pracy nie myślą. Bo jak to jest, że w USA corocznie zajęcie znajdują tysiące imigrantów, a miejscowi jakoś nie potrafią? To proste, przecież Obywatel USA nie będzie sprzątał u innego Obywatela, albo u Japończyka jakiegoś.

[Krzysiu]

Wielgosz: Zwyczajny kapitalizm
[2008-11-02 08:35:25]...

Zamieszczanie kolejnych takich bzdur to przejaw jakiegoś schorzenia psychicznego. I tak dobrze, że tylko w jednym temacie to się odbywa.