Na wsi czy we wsi?

[kopyr]

Podobnie ma się z krajami o tych, co historycznie były częścią Polski lub miały bliższy związek mówimy "jadę na Ukrainę, Białoruś, Litwę". Nie wiem tylko dlaczego tak samo stosuje się przy Słowacji.

Nie wspominając o Węgrzech.
Ale przecież oba kraje też kiedyś miały bliskie związki z Polską. Tak koło 1030, 1370 i 1440 roku

No, podobnie jak kiedy mówimy, że jedziemy "na Alaskę".

[jacer]

No, podobnie jak kiedy mówimy, że jedziemy "na Alaskę".

Nooo, i na Antarktyde, Grenlandie i na Madagaskar.

aaa, nie. Madagakskar jest nasz, scheda po Beniowskim

[zgroza]

nie no, w tym wypadku chodzi o to, że Alaska jest wyspą/pówyspem/półwyspowata.

[jacer]

nie no, w tym wypadku chodzi o to, że Alaska jest wyspą/pówyspem/półwyspowata.

Coś kręcisz.

Mówi się, że idzie się na Rynek. Rynek był jakąś wyspą? Rynek to centrum miasta.

[zgroza]

Nie porównuj orzechów z dolarami, Jacerze.

[jacer]

Nie porównuj orzechów z dolarami, Jacerze.

Proponuje żebyście napisali do tej kobitki-polonistki z Trójki, która wyjaśnia takie sprawy. I będzie po kłopocie.


P.S. Nie wiedziałem, że język polski dzieli sie na orzechy i dolary

[Wujcio_Shaggy]

(...)
Wydaje mi się, że jednak popularniejsze są zwroty "na Białołęce" i ewentualnie "na Rakowieckiej". (...)

"na Rakowieckiej" bez wątpienia - zawsze występuje forma "na ulicy" (ale "w alei/Alejach"). Co do Białołęki, to kiedyś, przy okazji konsumpcji piwa na ławce w parku (w czasach, gdy było to legalne...), zdarzyło mi się przeprowadzić "wywiad środowiskowy" z byłym lokatorem tejże - i on mówił, że "siedział w Białołęce". Podobnie i opozycjoniści, których gen. Ślepowron internował "w Białołęce".

(...) A co do części Warszawy to wydaje mi się, że to co ma dłuższe związki z Warszawą i analogicznie było usytuowane bliżej i wcześniej zostało wchłonięte (zdecydowana większość) określa się jako "na Ochocie, Woli, Grochowie, Kamionku, Pradze, Sielcach, Czerniakowie itp.", o tych częściach, które włączono później mówi się już "w Aninie, Józefosławu, Jeziorkach itp". Podobnie ma się z krajami o tych, co historycznie były częścią Polski lub miały bliższy związek mówimy "jadę na Ukrainę, Białoruś, Litwę". Nie wiem tylko dlaczego tak samo stosuje się przy Słowacji.

Józefosław nie należy do Warszawy (jeszcze?)

Nie, Grzeber - Anin włączono do Warszawy w 1951, równocześnie z Tarchominem, który leży dalej od centrum i przez lata był zurbanizowany w znacznie mniejszym stopniu, ale jego odrębność zatarła się znacznie szybciej - dlatego "na Tarchominie". Jeszcze gwałtowniejsza zmiana nastąpiła na Młocinach (też 1951): przed wojną pływało się statkiem "do Młocin", ale wypoczywało się już "na Młocinach". O Włochach zaś jeszcze całkiem niedawno mawiano "Włochy pod Warszawą", choć też należą od 1951 i bliżej stąd do centrum, niż z Młocin czy Tarchomina.

Coś kręcisz.

Mówi się, że idzie się na Rynek. Rynek był jakąś wyspą? Rynek to centrum miasta.

Nie bardzo. W sensie funkcjonalnym rynek ulegał "odcentralnieniu" już od końca XIX w., w miarę postępującej urbanizacji (oczywiście, ten wzrost był nierówny w różnych miastach) i jego znaczenie zmniejszało się. Stąd niegdysiejsze "w Rynku" zostało zastąpione w języku przez "na Rynku", w miarę jak Rynek stawał się coraz zwyklejszym placem.

[delvish]

W sensie funkcjonalnym rynek ulegał "odcentralnieniu" już od końca XIX w., w miarę postępującej urbanizacji (oczywiście, ten wzrost był nierówny w różnych miastach) i jego znaczenie zmniejszało się.

W Warszawie wraz z postepującem procesem "wsiowienia" zapewne tak jak piszesz właśnie się działo. W takim np. Krakowie rynek nadal pełni funkcje centralne.
A moja śp. babcia jak szła na rynek (akurat nie krakowski) mówiła, że idzie "w na Rynek"

[tfur]

przestałem śledzić wątek, a tu taki odjazd nastąpił! kwestię różnorodności języka polskiego uważam za znacznie ciekawszą od wypadków sprzedaży przeterminowanego piwa. w poruszanych wyżej zagadnieniach często poruszamy się, my - użytkownicy polszczyzny - po trudno definiowalnych obszarach na pograniczu gwarowej niepoprawności, oboczności i ususu i sądzę, że nawet 'pani z trójki' wszystkiego by nam nie doprecyzowała. lejta chmielową oliwę do ognia dysputy!

[Wujcio_Shaggy]

W Krakowie i owszem, cały obszar centrum sytuuje się na Starym Mieście i Wawelu. Natomiast to, że w Warszawie centrum "wyniosło" się ze Starego Miasta (za ciasnego w miarę rozwoju) to nie żadne "wsiowienie", tylko wręcz przeciwnie, rozrost tkanki wielkomiejskiej to spowodował. Za caratu i II RP punktem centralnym Warszawy był plac Teatralny, gdzie był Ratusz, Teatr, sklepy, restauracje - jednym słowem salon. Obszar centrum dążył wówczas w stronę Marszałkowskiej i Dworca Głównego (Wiedeńskiego).

"Wsiowienie" nastąpiło po wojnie, gdy tow. tow. architekci i urbaniści zarządzili centrum na placu Defilad, na którym miały gromadzić się tłumne manifestacje radosnych ludzi pracy, tuż u stóp pałacu im. Stalina, mieszczącego wszystkie instytucje miejskie i partyjno-państwowe. Nie do końca im to wyszło, skutkiem czego jedynym centrum w Warszawie były Domy Towarowe "Centrum". No i ten słup, od którego liczono kilometraż do różnych miast od rogu Alej i Marszałkowskiej.

Tego centrum nadal nie ma; kto wie, czy za czas jakiś funkcji centrum nie przejmą jakieś "Złote Tarasy", czy inny kołchoz handlowo-usługowy...